ავტორი: პროტოპრესვიტერი ალექსანდრე შმემანი
წიგნიდან: “დიდი მარხვა”
თავი 2. დიდი მარხვის ღვთისმსახურება
1. „ნათელი სევდა“
ბევრი მართლმადიდებელი ქრისტიანისათვის, თუ უმრავლესობისთვის არა, მარხვა ფორმალური და, ძირითადად, უარყოფითი წესების გარკვეული რაოდენობისაგან შედგება: თავშეკავება სახსნილო საკვებისაგან (ხორცი, რძის ნაწარმი, კვერცხი), ცეკვისაგან, შესაძლოა, კინოში სიარულისაგანაც. ჩვენ იმდენად დაშორებულნი ვართ ეკლესიის ჭეშმარიტ სულისკვეთებას, რომ ხშირად არ გვესმის, რომ მარხვაში „რაღაც სხვაც“ არის, რის გარეშე ყველა ეს წესი თავისი მნიშვნელობის უდიდეს ნაწილს კარგავს. ეს „რაღაც სხვა“ ყველაზე კარგად შეიძლება განვსაზღვროთ, როგორც ატმოსფერო, „განწყობა“, უპირველეს ყოვლისა, როგორც სულიერი და გონებრივი მდგომარეობა, რომელიც შვიდი კვირის განმავლობაში ავსებს მთელს ჩვენს ცხოვრებას. კიდევ ერთხელ უნდა აღვნიშნოთ, რომ მარხვის მიზანი ცნობილი ფორმალური წესების დასაცველად ჩვენი იძულება კი არ არის, არამედ ჩვენი გულის იმგვარად „დარბილებაა“, რომ მან შეძლოს ახალი სულიერი რეალობების აღქმა, ღმერთთან ურთიერთობის აქამდე დაფარული წყურვილის ხელახლა შეგრძნება.
ეს სამარხვო ატმოსფერო, ეს ერთადერთი და განუმეორებელი სულიერი მდგომარეობა, ძირითადად, ღვთისმსახურებათა საშუალებით იქმნება, რადგანაც მარხვისას ლიტურგიულ ცხოვრებაში განსაკუთრებული ცვლილებები შეაქვს. ცალ-ცალკე რომ განვიხილოთ ეს ცვლილებები, ისინი შეიძლება გაუგებარ „რუბრიკებად“, ფორმალურად შესასრულებელ ფორმალურ წესებად მოგვეჩვენოს. მაგრამ მთლიანობაში აღებულნი, ისინი აღმოგვიჩენენ და გვაუწყებენ თვით მარხვის სიღრმისეულ არსს, გვიჩვენებენ და გვაიძულებენ, ვიგრძნოთ ის ნათელი სევდა, რომელიც დიდი მარხვის ჭეშმარიტი სული და ნიჭია. გადაჭარბების გარეშე შეიძლება ითქვას, რომ „მარხვანის“ შემქმნელ წმინდა მამებს, სულიერ მწერლებსა და ჰიმნოგრაფებს, რომლებმაც თანდათანობით გამოიმუშავეს სამარხვო ღვთისმსახურებათა ზოგადი სტრუქტურა და მიანიჭეს პირველმეწირულ ძღვენთა ლიტურგიას ეს დამახასიათებელი მშვენიერება, ჰქონდათ ადამიანის სულის ერთნაირი და ერთიანი ცოდნა. ისინი მართლაც ფლობენ სინანულის სულიერ ხელოვნებას და ყოველ წელს, დიდი მარხვის განმავლობაში, აძლევენ ყველას, ვისაც აქვს სასმენად ყურნი და დასანახად თვალნი, მათი ცოდნით სარგებლობის შესაძლებლობას.
ავტორი: დეკანოზი ალექსი უმინსკი
