პოლიგენეზი და მონოგენეზი თეისტური ევოლუციის ჭრილში.
მთელი ქმნილების ბიოქიმიის ერთობის შესახებ
ავტორი: იოანე კაზარიანი
(ბიბლიური ჰერმენევტიკული პერსპექტივა XIX საუკუნეში თეისტური ევოლუციის თვალსაზრისით)„ღმერთს სურს, რომ ადამიანის გონებამ ყველაფერი გამოიკვლიოს და შეიცნოს“
ტერტულიანე
„ბუნების წესი თავად წესის ბუნებად იქცევა“ – პიტერ მუნცი
მეცნიერება, თავის განვითარებასა და სრულყოფილებისკენ მიდრეკილებასთან ერთად, განსაკუთრებით, გენეტიკისა და მოლეკულარული ბიოლოგიის კუთხით, ადამიანის ფიზიკური წარმოშობის ბიბლიურ ვარიანტს (წმინდა მამისეული ეგზეგეტიკიდან გამომდინარე) როგორც მონოგენეტიკურ ანთროპოგენეზს, რომელიც მეცნიერების ობიექტურ მონაცემებს არ შეესაბამება – სულ უფრო ეჭვქვეშ აყენებს. ევოლუცია, როგორც ბუნების განშლის პროცესი (ლათ. evolutio) ბუნების განვითარების პროცესია, რომელსაც არა მხოლოდ ადაპტაციების ფორმირება, ბუნებრივი გადარჩევა, სახეობების წარმოქმნა და განადგურება, ეკოსისტემისა და ბიოსფეროს ცვლილება, არამედ პოპულაციების გენეტიკური შემადგენლობის ცვლილება ახლავს თან. მეცნიერული მონაცემების კაცობრიობის პოლიგენეტიკურ წარმომავლობას მოწმობს, რაც კრეაციონისტულ წრეებში შეშფოთებას იწვევს. ეს პრობლემა მოგვარებადია, თუ ერთმანეთისგან განვასხვავებთ მეცნიერულ და ბიბლიურ ანთროპოგენეზს. ბიბლიური ანთროპოგენეზი, ჩვენი აზრით, ადამიანისა და ღმერთის სინერგიის განვითარების სულიერ-ისტორიულ ასპექტს აშუქებს, გვიჩვენებს ოჯახური წყვილის, როგორც წყაროსა და ორიენტაციის იდეალს, რომლისკენაც მორწმუნეები (და სრულიად კაცობრიობაც) უნდა ისწრაფოდნენ. ბიბლიურ ანთროპოგენეზს, მეცნიერულისგან განსხვავებით, სულ სხვა მიზნები აქვს, მათ შორის დიდი სხვაობაა. ბიბლიის მიზნობრივი წანამძღვრები, განსაკუთრებით, თუ მისი პირველი ორი თავის ტექსტების სიმბოლურ-პოეტურ ჟანრს გავითვალისწინებთ, ჩვენს ყურადღებას ადამიანის სულიერი განვითარებისკენ და შემოქმედისადმი მისი დამოკიდებულებისკენ აპყრობს. მეცნიერება კაცობრიობის განვითარების ფიზიკურ ასპექტს გვიჩვენებს, ის არ ეხება მეტაფიზიკას. მეცნიერება, როგორც დამკვირვებლური და ექსპერიმენტული საქმიანობა მეტაფიზიკური რეალობისადმი ინტერესს არ ავლენს, ეს არც შედის მის კომპეტენეციაში, რადგან მეტაფიზიკური არ ექვემდებარება დაკვირებასა და ექსპერიმენტებს. მეცნიერული თვალსაზრისით, მეტაფიზიკა ემპირიულობის ფარგლებს სცდება. ამგვარად, თუ ამ ორ მიდგომას ერთმანეთისგან განვასხვავებთ (იმის გათვალისწინებით, რაც ამ მოკლე შესავალში ვთქვით), ვფიქრობთ, ყველაფერი თავის ადგილას დადგება. ბიბლიის საკაცობრიო ისტორიაში ამა თუ იმ მოვლენების მეტაფიზიკური საფუძველი და მეცნიერული დაკვირვება ერთმანეთისგან უნდა განვასხვავოთ. ბიბლიაში არ არის მეცნიერული მონაცემები, მეცნიერება კი არ ერევა მეტაფიზიკაში, თუმცა მას სრული უფლება აქვს, გამოიკვლიოს ბუნება და დააფიქსიროს თავისი ობიექტური მონაცემები იქ, სადაც ბიბლიური მეტაფიზიკა შეხებაშია ფიზიკასთან. ზუსტად ამაზე გვსურს საუბარი.
