ავტორი: მღვდელ-მონაზონი ლეონიდე ებრალიძე
წინამდებარე ნაშრომის მიზანს არ წარმოადგენს საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის აღდგენის ისტორიის დეტალებში შესვლა, რამდენადაც ამ თემაზე გასული წლების განმავლობაში, საზოგადოებისთვის დიდწილად ხელმისაწვდომი,უამრავი ლიტერატურა შეიქმნა. გვსურს მკითხველს შევახსენოთ ზოგიერთი პარალელი, ასი წლის წინანდელ საქართველოს ისტორიასა და უკრაინის თანამედროვეობას შორის.
უკრაინის ეკლესიის ავტოკეფალიის საკითხზე რუსულ საეკლესიო და სამოქალაქო მედიასაშუალებებში მიმდინარე პროპაგანდისას არაერთხელ დაადანაშაულეს მსოფლიო პატრიარქი “პაპიზმის ერესში”. მსგავს ბრალდებას, უპირველეს ყოვლისა, რუსული საიდუმლო სამსახურების მიერ პროვოცირებული, ფანატიკურად განწყობილი სასულიერო პირები იყენებენ თავიანთ გამოსვლებში, მაგრამ საკითხმა სერიოზული სახე მიიღო, როდესაც ეს ფრაზა მიტროპოლიტ ილარიონ ალფეევმაც გააჟღერა. გთავაზობთ ფორდემის უნივერსიტეტის მართლმადიდებლური კვლევების ცენტრის თანა-პრეზიდენტის გიორგი დემაკოპულოსის გამოხმაურებას.
სამმხრივი დისკუსია უკრაინას, რუსეთსა და მსოფლიო საპატრიარქოს შორის, უკრაინის საეკლესიო დამოუკიდებლობის შესახებ, ჩვენი თაობის მართლმადიდებელ ქრისტიანთა ერთობის უდიდეს გამოწვევად იქცა. წმინდად პოლიტიკური თვალსაზრისით, უკრაინის ავტოკეფალია რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიისათვის გამოუსწორებელი შედეგების მომტანი იქნება. რუსეთის ეკლესია არა მხოლოდ დაკარგავს თავისი სამრევლოების ერთ მესამედს და ძირი გამოეთხრება “რუსკი მირი”-ს (რუსული სამყაროს) პროექტს, არამედ დრამატულად გაცრუვდება მოსკოვის მხრიდან მსოფლიო მართლმადიდებლობაზე ლიდერობის პრეტენზიაც.
უკრაინის ეკლესიის ავტოკეფალიის მინიჭების მზადების პროცესი უკვე პრაქტიკულ დონეზეა. ამან რუსეთის მართლმადიდებელი და უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესიის (მოსკოვის საპატრიარქო) წარმომადგენლებში ბევრი უარყოფითი ემოცია გამოიწვია, მათ (ეკლესიებმა, ნ.ბ.), მსოფლიო საპატრიარქო და პატრიარქი ბართლომეოსი «პაპიზმის ერესში» და სხვა ადგილობრივი მართლამადიდებელი ეკლესიის შიდა საქმეებში ჩარევაში დაადანაშაულეს, ამის გამო ახალი, შიდა მართლმადიდებლური სქიზმაც მწიფდება. მსგავსი აგრესიული ბრალდებები არ შეიძლება დედაეკლესიისაგან, მსოფლიო საპატრიარქოსაგან, უპასუხოდ დარჩეს. «ცერკვარიუმი» (Cerkvarium) მადლობას უხდის ტელმესუს არქიეპისკოპოს იობს (გეჩა), იმ მწვავე საკითხების განმარტებისათვის, რომელიც მორწმუნე მართლამადიდებელებს აშფოთებს.
მეუფე, მოსკოვის საპატრიარქო მიიჩნევს, რომ ავტოკეფალიის მოთხოვნა მხოლოდ ეკლესიის კანონიკური პრეროგატივაა და ყველაფერი დანარჩენი “სქიზმის ლეგალიზაციაა”, მაგრამ ეკლესიათა ყველა ბოლო ავტოკეფალია კონსტანტინოპოლისგანაა მიღებული, რაც ძალინ რთული და მტკივნეული პროცესი იყო. არსებობს კი რამე აღიარებული კანონები ავტოკეფალიისათვის, ვინ ვის უნდა მიმართოს, როგორ და როდის? ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, საკითხზე ყველაზე დიდი გამოცდილება კონსტანტინოპოლშია.
თუ მართლმადიდებელი ეკლესიის ისტორიას შეისწავლით ტექსტებისა დადოკუმენტების მიხედვით და არა მითებისა და ყალბი ისტორიოგრაფიის შექმნით, აშკარა იქნება, რომ აბსოლუტურად ყველა თანამედროვე ავტოკეფალია მსოფლიო საპატრიარქოს მიერაა გამოცხადებული. მაშინაც კი, თუ ავიღებთ რუსეთში მართლმადიდელური ეკლესიის ისტორიას, ვნახავთ რომ მათი ავტოკეფალიურობა 1448 წელსაა თვითგამოცხადებული, როდესაც მოსკოვმა მიტროპოლიტი იონა დამოუკიდებლად, კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს თანხმობის გარეშე აირჩია.
თარგმნა მღვდელმონოზონმა ლეონიდე ებრალიძემ
მორწმუნე ადამიანისათვის, დამოუკიდებლად მისი რელიგიური შეგნებისა და წარმოდგენებისა, არსებითია ლოცვა, რომელშიც ის სულიერად მაღლდება მიწიერი ყოფის საზღვრებს მიღმა მის მიმართ, ვისაც ის ატარებს გულით და ვისაც ის უწოდებს ღმერთს. ამიტომ ყველა რელიგიისთვის არის დამახასიათებელი ღვთისმსახურება, რომელიც შეიძლება განვიხილოთ როგორც ზეცად მიმართული გონებითა და სუფთა გულით გაერთიანებული სიმრავლის სოლიდური მიმართვა ღვთისადმი. ეს ყოველივე შეიძლება ითქვას როგორც მონოთეისტურ, ასევე პოლითეისტურ რელიგიებზე, მაგრამ საკმარისი არა არის ქრისტიანული ღვთისმსახურების დასახასიათებლად.
უკრაინის ეკლესიის ავტოკეფალიის საკითხთან დაკავშირებით გთავაზობთ არქიმანდრიტ კირილე ჰოვორუნის ინტერვიუს (თეოლოგიის დოქტორი, პროფესორი, მოსკოვის საპატრიარქოს უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესიის მღვდელმსახური), რომელიც ინგლისურენოვანი გამოცემის http://euromaidanpress.com -ის ჟურნალისტ ალია შანდრასთან ჩაიწერა. ინტერვიუში არქიმანდრიტი ახდენს უკრაინაში არსებული რელიგიური სიტუაციის სინთეტურ ანალიზს და ეხება უკრაინის ეკლესიის ისტორიის საინტერესეო მხარეებს. საკითხის მრავალფეროვნებისა და სირთულისაგან გამომდინარე, შესაძლოა მკითხველისათვის საინტერესო იყოს ინტერვიუში განხილული ზოგიერთი საკითხი.
თარგმნა მღვდელ-მონოზონმა ლეონიდე ებრალიძემ
ავტორი: თეიმურაზ ბუაძე
სიტყვა „კულტურა“ ყოველთვის ან თითქმის ყოველთვის გამოიყენებოდა, მაგრამ მასში განსხვავებულ მნიშვნელობას დებდნენ სხვადასხვა ეპოქაში. ადრე, წინა-მოდერნულ პარადიგმაში „კულტურას“ განსაზღვრების, შეფასების ფუნქცია ჰქონდა; ლაპარაკობდნენ მეტყველების, ქცევის, წერისა და ხატვის კულტურაზე, კულტურულ ადამიანზე და ა. შ. „კულტურას“ სუბსტანციური გაგება არ ჰქონდა, ის ცხოვრების, მოქმედების მოდუსის აღმნიშვნელი იყო, გულისხმობდა დახვეწილ გემოვნებას, ხელოვნებით გატაცებას, მეტყველების, ქცევის, წერის და ა. შ დახვეწილ, ელეგანტურ, არისტოკრატულ მანერას და ა.შ
აღორძინების ეპოქაში, სიტყვა „კულტურამ“ სუბსტანციური ხასიათი შეიძინა, ჰუმანისტებმა შეამჩნიეს, რომ ინდივიდუალური შემოქმედებითი აქტის დროს ადამიანი საკუთარ ადამიანურ კულტურას ქმნის. ამ დროს, უკვე, „კულტურა“ მხოლოდ შეფასებითი ფუნქციით აღარ იხმარება.
„კულტურა“ მე-20 საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და ხშირად ხმარებადი სიტყვა გახდა. ადამიანებმა შეამჩნიეს, რომ ისინი უპირველეს ყოვლისა კულტურაში ცხოვრობენ; რომ კულტურა ყველაზე მეტად განსაზღვრავს მათ ინდივიდუალობას და გავლენას ახდენს მათ მსოფლმხედველობაზე, სოციალურ ურთიერთობათა სტრუქტურასა და პირადი ცხოვრების წესზე; ცხადი გახდა, რომ უკულტურობა არ არსებობს ფენომენოლოგიური თვალსაზრისით ანუ არ არსებობს ყოველგვარ კულტურას მოკლებული ადამიანები; ადამიანი ყველგან და ყოველთვის რაღაც კულტურას ქმნის და მასში იწყებს ცხოვრებას და თვითაღქმას.
უწმინდესისა და უნეტარესის, სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის, მცხეთა-თბილისის მთავარეპისკოპოსის და ბიჭვინთისა და ცხუმ-აფხაზეთის მიტროპოლიტ ილია II-ისა
“დაინთქა სიკვდილი ძლევითა!” (ფს. 25.8)
ყოვლადსამღვდელონო მღვდელმთავარნო, ღირსნო მოძღვარნო, დიაკონნო, ბერ-მონოზონნო, ჩემო საყვარელო სულიერო შვილებო, საქართველოს წმინდა მართლმადიდებელი ეკლესიის წევრნო, სამშობლოში მკვიდრნო და ჩვენი ქვეყნის საზღვრებს გარეთ მცხოვრებნო თანამემამულენო,
ქრისტე აღდგა!
პატრიარქის ქადაგებები 
წმინდა ვალენტინი – მართლმადიდებელი წმინდანი 
აღდგომის თარიღი 
ქალის ეგრეთ წოდებული ”უწმინდურობის” შესახებ 
ხუთი მიზეზი, რის გამოც მონასტერში არ უნდა მივდიოდეთ 
“კვეთებულის” ლოცვის შესახებ 
პატრიარქ ამბროსის საბოლოო სიტყვა სასამართლო პროცესზე 
საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის ილია II ნათლულებს შორის ქორწინების თაობაზე 
წმ. ილია ჭავჭავაძის „განდეგილის“ საღვთისმეტყველო–ლიტერატურული წყაროს ძიება და ანალიზი 
ჩვენს შესახებ 
follow: RSSfollow: RSS