ავტორი: ზურაბ ჯაში

პირველად დაიბეჭდა ჟურნალში „გული გონიერი“ N 23|2019. მადლობას ვუხდით ჟურნალის რედაქციას გამოქვეყნების ნებართვისათვის.

რეფორმაციის პერიოდიდან მოყოლებული წმინდა წერილსა და საეკლესიო გადმოცემას შორის ურთიერთმიმართება ერთერთი პრობლემურ საკითხად იქცა ზოგადად ქრისტიანული ღვთისმეტყველების ისტორიაში, რამაც ასევე გავლენა მოახდინა თანამედროვე მართლმადიდებლურ ღვთისმეტყველებაზე. რეფორმაციის პრინციპი sola scriptura (მხოლოდ წმინდა წერილი) მიზნად ისახავდა ბიბლიის ჭეშმარიტების ერთადერთ კრიტერიუმად წარმოჩენას და მისი წაკითხვის შუქზე საეკლესიო ინსტიტუტებისა და დოქტრინის კრიტიკულად განსჯას. ამის საპირისპიროდ, რომის პაპ პავლე III-ის მიერ 1544 წელს ქ. ტრენტში მოწვეული კრება, სხვა კონტრრეფორმაციულ დებულებებთან ერთად, ამტკიცებდა, რომ გამოცხადებული ჭეშმარიტება გადმოცემულია „in libris scriptis et sine scripto traditionibus“ (ლათ. „წმინდა წერილის წიგნებსა და, წერილის გარდა, გადმოცემაში“)[1]. აქ არ განვიხილავთ რეფორმაციული და რომის კათოლიკური პრინციპების საღვთისმეტყველო განმარტებებს, რაც ცდება წინამდებარე სტატიის ავტორის კომპეტენციის ფარგლებს, არამედ იმას, თუ როგორი იყო ადრეული ეკლესიის სწავლება ამ საკითხთან მიმართებით და, შესაბამისად, როგორი უნდა იყოს მართლმადიდებელი ეკლესიის პოზიცია, რომელიც საკუთარ თავს განსაზღვრავს როგორც ადრეულ ეკლესიასთან განუწყვეტელ ერთიანობაში მყოფ ქრისტეს სხეულს.
Read more »

ავტორი: იოანე კაზარიანი

ლერწმისა, ქარისაგან შერყეულისა (ლუკა. 7, 24)

მაცხოვრის ეს სახარებისეული სიტყვები, რომლითაც ჩვენი მოკლე სტატიაა დასათაურებული, ახალი აღთქმის მკითხველისთვის კარგადაა ცნობილი. ამ მუხლის მრავალი განმარტება არსებობს წმინდა მამებისგან. თუმცა, ის, რასაც ახალი არქეოლოგიური მონაცემების ფონზე თანამედროვე ბიბლეისტიკა გვთავაზობს, ქრისტეს ამ სიტყვების უფრო ღრმად გაგებაში გვეხმარება. ცნობილი გერმანელი ბიბლეისტები მარტინ ჰენგელი (Martin Hengel) და ანა მარია შვემერი (Anna Maria Schwemer), არანაკლებ ცნობილი ასევე გერმანელი ბიბლეისტის გერდ ტაისენის (Gerd Theißen), ქრისტეს ხსენებული გამონათქვამის ფრიად საინტერესო განმარტებას გვთავაზობენ, განიხილავენ რა მას  კონტექსტში. ეს არის ქრისტეს ხატოვანი გამოთქმა იოანე ნათლისმცემლის შესახებ (ლუკა. 7, 24 და შემდ. = მათე. 11, 7 და შემდ) და ხსენებული ბიბლეისტები მას შემდეგნაირად განიხილავენ:

„რისთვის დადიოდით უდაბნოში? ქარისაგან რხეული ლერწმის ხილვად? … ლბილი სამოსით მოსილი კაცის ხილვად? მაგრამ ლბილი სამოსით მოსილნი … მეფეთა დარბაზებში არიან“

Read more »

მართლმადიდებელ ეკლესიაში წმინდა წერილის ინტერპრეტაციებისა და განმარტებების პერმანენტულობის შესახებ

ავტორი: იოანე კაზარიანი

ამ სტატიაში განხილული თემა – საკმაოდ ღრმა და ფართოა, და რადგანაც მას აქ მცირე სტატიის (და არა მონოგრაფიის) ფორმატში განვიხილავთ, შევეცდებით, ამ საკითხის მხოლოდ იმ მხარეებზე გავამახვილოთ ყურადღება, რომლებიც ჩვენი აზრით უმნიშვნელოვანესია. ჰერმენევტიკაზე (როგორც მართლმადიდებლური ღვთისმეტყველების განუყოფელ ნაწილზე, რომელიც წმინდა წერილის ტექსტების ინტერპრეტაციას ახდენს და განმარტავს) საუბრისას ე.წ. მართლმადიდებლურ „ტრადიციონალიზმს“ შევეხებით.

Read more »

მისიონერული ხედვა

ავტორი: იოანე კაზარიანი

ეს მოკლე სტატია წარმოადგენს მისიონერული ხედვის ნაყოფს ავტორისა, რომელმაც ათეიზმის – უფრო ზუსტად კი, სამეცნიერო ათეიზმის – წარმომადგენლებთან ურთიერთობის მრავალწლიანი გამოცდილება შეიძინა. სამეცნიერო ათეიზმთან ურთიერთობის პერსპექტივისა და მეთოდიკის ჩვენეული ხედვა, გარდა პირადი გამოცდილებისა, სხვა ადამიანების – თეისტების (მორწმუნეების) და ათეისტების – გამოცდილებასაც ეყრდნობა, რადგან მრავალი ჩვენთაგანისთვის ღმერთის არსებობის აღიარება-არაღიარების საკითხი ფრიად მნიშვნელოვანია. დასაწყისშივე უნდა აღინიშნოს, რომ ყველა მეცნიერი ათეისტი (მეცნიერებში ვგულისხმობთ ფიზიკოსებს, ბიოლოგებს, ანთროპოლოგებსა და მეცნიერების სხვა დარგების წარმომადგენლებსაც) – არ არის. მეცნიერებს შორის მორწმუნე და რელიგიური ადამინების წილი საკმაოდ დიდია.

Read more »

კორონავირუსი და ზიარება. თითოეული მორწმუნისთვის კოვზის გაწმენდა რატომ გახდა პრობლემა?

ავტორი:  დეკანოზი დიმიტრი გოტოვკინი
ბელგოროდის სახელმწიფო ნაციონალური კვლევითი უნივერსიტეტი

რუსეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის წმ. სინოდმა ტაძრებში კორონავირუსის ინფექციის გადაცემის რისკის შესამცირებლად მიიღო ინსტრუქცია. ერთ-ერთი ღონისძიება იყო კოვზის დეზინფექცია ზიარების წინ მრევლის თითოეული წევრისთვის. ამან კამათი გამოიწვია. შეიძლება თუ არა ზიარებისას დაავადდე კორონავირუსით.

Read more »

ქართულ საზოგადოებაში ხშირად დაისმის შეკითხვები ე.წ. კორონა ვირუსთან დაკავშირებულ იმ გადაწყვეტილებებზე, რომლებიც სხვადასხვა მართლმადიდებელმა ეკლესიებმა მიიღეს. წმინდა გრიგოლ პალამას მართლმადიდებლური ღვთისმეტყველების ცენტრი დაინტერესებულ პირებს სთავაზობს მაქსიმალურად მოკლე მონახაზს, რომლითაც ზემომოყვანილ შეკითხვებზე პასუხის მიღებაა შესაძლებელი.

Read more »

ავტორი: იოანე კაზარიანი

მღვდელმოწამე ირინეოსი, ლიონის ეპისკოპოსი (დახ. 130-202 წწ.), ძველი ეკლესიის ერთ-ერთი გამორჩეული მამა და აპოლოგეტია. ის ბრწყინვალე ღვთისმეტყველია, რომელმაც ეკლესიის გადმოცემისა (რამოდენიმე გამონაკლისის გამო) და იმ დროინდელი ერესების (გნოსტიკური სექტების) არსი განმარტა, ერესების, რომლებიც ემტერებოდნენ ეკლესიას მისი ისტორიის პირველ ეტაპზე. წმ. ირინეოს ლიონელი საეკლესიო გადმოცემის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელია. ის წმ. პოლიკარპე სმირნელის (+ 156 წ.) მოწაფე [1] იყო და მისგან შეითვისა გადმოცემა [2]. ამგვარად, ირინეოსის მიერ შეთვისებული საეკლესიო ტრადიცია წმინდა მოციქული იოანე ღვთისმეტყველისგან მომდინარეობს, რომლის მოწაფეც იყო პოლიკარპე [3]. მართლმადიდებელი ეკლესიის სწავლებას წმ. ირინეოსი თავის ორ მთავარ ნაშრომში გადმოსცემს: „მხილება და დამხობა ცრუ ცოდნისა“ ან მოკლედ “ერესების წინააღმდეგ“ (Adversus haereses, ხუთ წიგნად), და „სამოციქულო ქადაგების გაცხადება“. წმ. ირინეოსს სხვა ნაწარმოებიც ეკუთვნის, მაგრამ ჩვენამდე სრული სახით მხოლოდ ხსენებული ნაშრომები შემოინახა.

Read more »

ავტორი: იოანე კაზარიანი

თანამედროვე ლიბერალური სინამდვილე და მსოფლიოში პოსტმოდერნული შეხედულებების გაძლიერება ეკლესიასა და რელიგიურ წრეებში შეშფოთებას იწვევს. მსოფლიოში იკლებს რელიგიურობა და ზოგადად ღმერთისადმი ინტერესი [1]. დღესდღეობით მსოფლიოში ჭარბობს ეკლექტურიდამოკიდებულება, რომელიც კიდევ უფრო დახვეწილ ფორმებს ატარებს(დახვეწილად ლავირებს), ვიდრე ანტიკური ეკლექტურობა. ანტიკურ ხანაშიეკლექტური მიმართულება (როდესაც ის სინკრეტიზმს, ანუ საპირისპიროსისტემების უპრინციპო და არამეთოდურ აღრევას უახლოვდებოდა) ფილოსოფიური შემოქმედების დაცემას ანიშნებდა და ისტორიაში თავს იჩენდამაშინ, როდესაც ადამიანთა ცნობიერებაში ცნობილი პრინციპი ძალას დაგაბატონებულ მდგომარეობას კარგავდა. დღესდღეობით კი ეკლექტური მიმდინარეობა არის სხვადასხვა შეხედულებების, იდეების, აზრების სრულიაღრევა, რასაც, ხშირად, აგნოსტიციზმი მოსდევს. პარადიგმული მეთოდისთანახმად, დასავლური ფილოსოფიის მიმდინარეობათა უმეტესობა „ახალდრომდე“ პრემოდერნის პარადიგმაში შედის. დასავლური ფილოსოფია, დეკარტითა და ბეკონით დაწყებული და XX საუკუნის შუა ხანით დამთავრებული, უმეტესად, მოდერნის პარადიგმას განეკუთვნება. ეგზისტენციალიზმის შემდეგ, რომელიც ორი პარადიგმის დამაკავშირებელი „ხიდი“ გახდა, იწყება პოსტმოდერნი.

Read more »

ავტორი: ელიზაბეტ ვანდერჰილი.

მართლმადიდებელი მღვდელი ალექსანდრე მენი თითქმის მთელი სიცოცხლის მანძილზე მოსკოვის მიმდებარე სოფლების ეკლესიებში მუშაობდა (მსახურებდა) მეორეხარისხოვან თანამდებობებზე და მას არც არავინ იცნობდა თავისი მრევლის გარდა. მისი ნაშრომების უმრავლესობა ბრიუსელში იბეჭდებოდა „მ“- ფსევდონიმით. ფსევდონიმს ამოფარებას თავისი მიზეზები ჰქონდა: ერთი მხრივ, ნებისმიერი რელიგიური საქმიანობა, რომელიც სცილდებოდა ტრადიციულ რიტუალებს, უკანასკნელ ხანებამდე სასტიკად იდევნებოდა საბჭოთა მთავრობისაგან, მეორე მხრივ – მენის პოზიციას არ იწონებდა არც მართლმადიდებელი ეკლესიის ხელმძღვანელობა, რელიგიის საკითხებისადმი თავისი დოგმატური და კონსერვატიული მიდგობის გამო და არც დღეს იწონებს მას.  მენის ტრაგიკული სიკვდილის შემდეგაც კი, მართლმადიდებლური ეკლესიის წინამძღვარმა თანაგრძნობის ეპისტოლეში მაინც აღნიშნა, რომ გარდაცვლილი „ზოგჯერ ისეთ მოსაზრებებს გამოხატავდა, რომლებიც საგანგებო მსჯელობის გარეშე შეუძლებელია მიღებული იქნას ეკლესიის მიერ“.

Read more »