ეკლესია და ისტორია

ევქარისტიულ ძღვენთა და მათზე სხვადასხვა ზემოქმედების შესახებ

30/09/2021

ევქარისტიულ ძღვენთა და მათზე კორონა-ვირუსის, ბაქტერიისა და საწამლავის ზემოქმედების საკითხის შესახებ

ავტორი: იოანე კაზარიანი

ბოლო დროს, მეტად აქტუალური გახდა ევქარისტიის საიდუმლოსა და მასზე კორონა-ვირუსის ზემოქმედების საკითხი, რომელიც აზრთა სხვადასხვაობას იწვევს. აზრთა სხვადასხვაობა უკავშირდება კორონა-ვირუსის სწრაფ გავრცელებას, რომელიც ადამიანის მრავალ ორგანოს ზიანს აყენებს. წინამდებარე სტატია ავტორის პირად მოსაზრებას და ვარაუდს გამოხატავს. ავტორის აზრი გამოწვეულია იმ შეშფოთებით, რომელიც საეკლესიო წრეებში გაჩნდა ევქარისტიის საიდუმლოსთან დაკავშირებით. სტატიაში მოცემულია ავტორის რეაქცია მართლმადიდებელი ეკლესიის ზოგიერთი წარმომადგენლის განცხადებებზე, რომლებიც აღნიშნული საკითხის რადიკალიზაციას ახდენენ. აზროვნებენ რა მაქსიმალისტური კატეგორიებით, მათი რადიკალური ნაწილი ღვთის მოქმედებისა და განგების თავისუფლებას აკნინებენ და ეწინააღმდეგებიან ეკლესიის ისტორიას, რომელიც, ამ საკითხის ობიექტური ხედვისათვის, უნდა გაეთვალისწინებინათ. ამიტომ, გვსურს, ამ საკითხს მაქსიმალური ობიექტურობა შევძინოთ და ამ ანალიზის შემდგომ განვითარებას ტონი მივცეთ, რათა ამ საკითხის გარჩევა გავაღრმავოთ (თუკი ჩვენს სტატიაზე ვინმეს რეაქცია ექნება, რასაც მივესალმებით) და შეძლებისდაგვარად გარკვეულ კონსენსუსამდე მივიდეთ. საეკლესიო წრეებში ამ საკითხზე კონსენსუსი არ არის, რადგან მსოფლიო მართლმადიდებელ ეკლესიას აღნიშნულ კონტექსტში ევქარისტიასთან დაკავშირებით ჯერ განსაზღვრება არ შეუმუშავებია, როგორც ეს დოგმატურად გააკეთა ქრისტოლოგიურ, ტრინიტარულ და ხატების სწავლებებთან დაკავშირებით. Read more »

დემოსთენე სავრამისი – ბასილი დიდი მემარცხენე ქრისტიანობის პერსპექტივიდან

10/08/2021

By მღვდელ-მონაზონი ლეონიდე ებრალიძე

გერმანულიდან თარგმნა შოთა კინწურაშვილმა

ბასილი კესარიელი (330-379) მრავალი ნიჭის მატარებელ პიროვნებად ითვლება: ის იყო თეოლოგი, მონოზონი, ეპისკოპოსი, ქველმოქმედი, ბერძნული ჰომილეტიკური ხელოვნების ფუძემდებელი, ბიზანტიური მონოზვნობის სოციალური ფორმის წეს-განგების შემოქმედი, სამონასტრო და დიაკონიის ცენტრების დამფუძნებელი. მთელი ცხოვრების მანძილზე იგი მკაცრ ასკეტად და სოციალური მსახურების უბადლო შემოქმედად დარჩა. ბასილი საკუთარი მდიდარი ნიჭიერებითა და შემოქმედებით მხოლოდ ერთ მიზანს ემსახურებოდა: სახარებისეული სწავლებით იესო ქრისტეში საზოგადოებისა და ადამიანების განახლებას. Read more »

ნეტარი თეოდორიტე კვირელის შესახებ

18/06/2021

By Orthodox Theology

ერთი არაავთენტური წერილის შესახებ, რომელიც ნეტ. თეოდორიტე კვირელის სახელით, V მსოფლიო კრებაზე წაიკითხეს

ავტორი: იოანე კაზარიანი

წინამდებარე სტატია ერთი ყალბი თხზულების საკითხს განიხილავს, რომელიც ნეტ. თეოდორიტე კვირელის (+457) წერილის სახით, V მსოფლიო კრებაზე (553 წ.) წაიკითხეს იმის ვითომდა დასტურად, რომ ნეტ. თეოდორიტე წმ. კირილე ალექსანდრიელის სახელს ჩირქს სცხებდა მასთან შერიგების შემდეგ. ბიზანტიის იმპერიის აღმოსავლეთ ტერიტორიაზე შექმნილმა რთულმა საეკლესიო–პოლიტიკურმა ვითარებამ (V მსოფლიო კრების წინა პერიოდში) აიძულა იმპერატორი იუსტინიანე I მონოფიზიტებთან საკმაოდ დიდ დათმობებზე წასულიყო, Read more »

ადრეული ეკლესიის სოციალური მოღვაწეობა

07/06/2021

By Orthodox Theology

ავტორი: ზურა ჯაში

გთავაზობთ გამოჩენილი თანამედროვე ქართველი თეოლოგისა და ჩვენი ცენტრის წევრის, ღვთისმეტყველების დოქტორის, ზურა ჯაშის სტატიას: “ადრეული ეკლესიის სოციალური მოღვაწეობა და წმინდა მამათა სოციალური სწავლებანი (ისტორიული მიმოხილვა)”, რომელიც პირველად გამოქვეყნდა ჟურნალში “გული გონიერი” 22 (2019), 27-49 (საიტზე ქვეყნდება ავტორსა და გამომცემელთან შეთანხმებით).

სურბ სარგისი, ერეტიკოსი თუ მართლმადიდებელი წმინდანი?

30/01/2021

By Orthodox Theology

ავტორი: იოანე კაზარიანი

წმინდა სარგისი (სომხ. սուրբ Սարգիս, ანუ — წმინდა სერგი), ან როგორც ჩვენშია მიღებული „სურბ სარგისი“ – სომხეთის სამოციქულო ეკლესიის ერთ-ერთი ყველაზე სათაყვანებელი წმინდანია. ადამიანი, რომლის ქრისტიანული მოწამეობრივი ღვაწლი სომხეთში ქრისტიანობის გავრცელების ადრეული პერიოდიდანვე იყო ცნობილი სომეხ ქრისტიანებში. წმ. სარგისი მიჩნეულია სომხეთის ადგილობრივი ეკლესიის მოწამედ, მისი სახელი არ გვხდება არცერთ ცნობილ მართლმადიდებლურ წმინდათა ცხოვრების აღწერაში, და არც კალენდრებში.

ქარისაგან რხეული ლერწამი

15/08/2020

By Orthodox Theology

ავტორი: იოანე კაზარიანი

ლერწმისა, ქარისაგან შერყეულისა (ლუკა. 7, 24)

მაცხოვრის ეს სახარებისეული სიტყვები, რომლითაც ჩვენი მოკლე სტატიაა დასათაურებული, ახალი აღთქმის მკითხველისთვის კარგადაა ცნობილი. ამ მუხლის მრავალი განმარტება არსებობს წმინდა მამებისგან. თუმცა, ის, რასაც ახალი არქეოლოგიური მონაცემების ფონზე თანამედროვე ბიბლეისტიკა გვთავაზობს, ქრისტეს ამ სიტყვების უფრო ღრმად გაგებაში გვეხმარება. ცნობილი გერმანელი ბიბლეისტები მარტინ ჰენგელი (Martin Hengel) და ანა მარია შვემერი (Anna Maria Schwemer), არანაკლებ ცნობილი ასევე გერმანელი ბიბლეისტის გერდ ტაისენის (Gerd Theißen), ქრისტეს ხსენებული გამონათქვამის ფრიად საინტერესო განმარტებას გვთავაზობენ, განიხილავენ რა მას კონტექსტში. ეს არის ქრისტეს ხატოვანი გამოთქმა იოანე ნათლისმცემლის შესახებ (ლუკა. 7, 24 და შემდ. = მათე. 11, 7 და შემდ) და ხსენებული ბიბლეისტები მას შემდეგნაირად განიხილავენ:

„რისთვის დადიოდით უდაბნოში? ქარისაგან რხეული ლერწმის ხილვად? … ლბილი სამოსით მოსილი კაცის ხილვად? მაგრამ ლბილი სამოსით მოსილნი … მეფეთა დარბაზებში არიან“

ეპისკოპოსი მაქსიმე: დავინახოთ ქრისტე ტანჯულებში

10/04/2020

By მღვდელ-მონაზონი ლეონიდე ებრალიძე

8 აპრილს სერბეთის საპატრიარქოს დასავლეთ ამერიკის ეპისკოპოსმა მაქსიმე ვასილევიჩმა სპეციალური მიმართვა გაუგზავნა მრევლს:

ძვირფასო ძმებო და დებო, ჩვენ ვცხოვრობთ არნახულ დროში, სადაც მსოფლიო ფოკუსირებულია კორონა ვირუსის პანდემიაზე. კორონა ვირუსი მიესალმა სამყაროს და შეცვალა ყველა გზა, ხალხმა თავიდან დაიწყო ფიქრი თუ როგორ აკეთონ საქმეები და როგორ დააფასონ სიცოცხლე. Read more »

„ჭეშმარიტად მყოფის“ პლატონურ-ფილონისეული გაგება და მისი გააზრება წმ. ირინეოს ლიონელის ღვთისმეტყველებაში

09/09/2019

By Orthodox Theology

ავტორი: იოანე კაზარიანი

მღვდელმოწამე ირინეოსი, ლიონის ეპისკოპოსი (დახ. 130-202 წწ.), ძველი ეკლესიის ერთ-ერთი გამორჩეული მამა და აპოლოგეტია. ის ბრწყინვალე ღვთისმეტყველია, რომელმაც ეკლესიის გადმოცემისა (რამოდენიმე გამონაკლისის გამო) და იმ დროინდელი ერესების (გნოსტიკური სექტების) არსი განმარტა, ერესების, რომლებიც ემტერებოდნენ ეკლესიას მისი ისტორიის პირველ ეტაპზე. წმ. ირინეოს ლიონელი საეკლესიო გადმოცემის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელია. ის წმ. პოლიკარპე სმირნელის (+ 156 წ.) მოწაფე [1] იყო და მისგან შეითვისა გადმოცემა [2]. ამგვარად, ირინეოსის მიერ შეთვისებული საეკლესიო ტრადიცია წმინდა მოციქული იოანე ღვთისმეტყველისგან მომდინარეობს, რომლის მოწაფეც იყო პოლიკარპე [3]. მართლმადიდებელი ეკლესიის სწავლებას წმ. ირინეოსი თავის ორ მთავარ ნაშრომში გადმოსცემს: „მხილება და დამხობა ცრუ ცოდნისა“ ან მოკლედ “ერესების წინააღმდეგ“ (Adversus haereses, ხუთ წიგნად), და „სამოციქულო ქადაგების გაცხადება“. წმ. ირინეოსს სხვა ნაწარმოებიც ეკუთვნის, მაგრამ ჩვენამდე სრული სახით მხოლოდ ხსენებული ნაშრომები შემოინახა.

მამა ალექსანდრე მენი

29/07/2019

By Orthodox Theology

ავტორი: ელიზაბეტ ვანდერჰილი.

მართლმადიდებელი მღვდელი ალექსანდრე მენი თითქმის მთელი სიცოცხლის მანძილზე მოსკოვის მიმდებარე სოფლების ეკლესიებში მუშაობდა (მსახურებდა) მეორეხარისხოვან თანამდებობებზე და მას არც არავინ იცნობდა თავისი მრევლის გარდა. მისი ნაშრომების უმრავლესობა ბრიუსელში იბეჭდებოდა „მ“- ფსევდონიმით. ფსევდონიმს ამოფარებას თავისი მიზეზები ჰქონდა: ერთი მხრივ, ნებისმიერი რელიგიური საქმიანობა, რომელიც სცილდებოდა ტრადიციულ რიტუალებს, უკანასკნელ ხანებამდე სასტიკად იდევნებოდა საბჭოთა მთავრობისაგან, მეორე მხრივ – მენის პოზიციას არ იწონებდა არც მართლმადიდებელი ეკლესიის ხელმძღვანელობა, რელიგიის საკითხებისადმი თავისი დოგმატური და კონსერვატიული მიდგობის გამო და არც დღეს იწონებს მას. მენის ტრაგიკული სიკვდილის შემდეგაც კი, მართლმადიდებლური ეკლესიის წინამძღვარმა თანაგრძნობის ეპისტოლეში მაინც აღნიშნა, რომ გარდაცვლილი „ზოგჯერ ისეთ მოსაზრებებს გამოხატავდა, რომლებიც საგანგებო მსჯელობის გარეშე შეუძლებელია მიღებული იქნას ეკლესიის მიერ“.

რელიგია და პოლიტიკა

23/04/2019

By Orthodox Theology

თეიმურაზ ბუაძე

( სტატია ჟურნალიდან “გული გონიერი”)

„გული გონიერის“ ამჟამინდელი ნომერი რელიგიის სხვადასხვა ასპექტს ეხება. ადამიანი თვით ყველაზე უფრო ღრმა, შინაგან რელიგიურ განცდებს, რელიგიური ფასეულობებისადმი მისწრაფებას, სულიერ თავისუფლებას, ზნეობრივ პრინციპებს და ა. შ. სხვა ადამიანებთან მიმართებით, და აქედან გამომდინარე, სოციალური ყოფის კონტექსტში ავლენს. შეუძლებელია ეს ასე არ იყოს, რადგან ადამიანი თავისი ბუნებით სოციალური არსებაა, ჩვენი პიროვნული თვითცნობიერება, განვითარება, მსოფლმხედველობრივი ორიენტირების ჩამოყალიბება სოციალურ გარემოში მიმდინარეობს, სოციალური ყოფა სძენს შინაარსს ფუნდამენტურ ცნებებს, რომლებიც ჩვენს რელიგიურ, ინტელექტუალურ და ზნეობრივ ცხოვრებას განსაზღვრავს.