8 აპრილს სერბეთის საპატრიარქოს დასავლეთ ამერიკის ეპისკოპოსმა მაქსიმე ვასილევიჩმა სპეციალური მიმართვა გაუგზავნა მრევლს:
ძვირფასო ძმებო და დებო, ჩვენ ვცხოვრობთ არნახულ დროში, სადაც მსოფლიო ფოკუსირებულია კორონა ვირუსის პანდემიაზე. კორონა ვირუსი მიესალმა სამყაროს და შეცვალა ყველა გზა, ხალხმა თავიდან დაიწყო ფიქრი თუ როგორ აკეთონ საქმეები და როგორ დააფასონ სიცოცხლე. Read more »
ავტორი: იოანე კაზარიანი
მღვდელმოწამე ირინეოსი, ლიონის ეპისკოპოსი (დახ. 130-202 წწ.), ძველი ეკლესიის ერთ-ერთი გამორჩეული მამა და აპოლოგეტია. ის ბრწყინვალე ღვთისმეტყველია, რომელმაც ეკლესიის გადმოცემისა (რამოდენიმე გამონაკლისის გამო) და იმ დროინდელი ერესების (გნოსტიკური სექტების) არსი განმარტა, ერესების, რომლებიც ემტერებოდნენ ეკლესიას მისი ისტორიის პირველ ეტაპზე. წმ. ირინეოს ლიონელი საეკლესიო გადმოცემის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელია. ის წმ. პოლიკარპე სმირნელის (+ 156 წ.) მოწაფე [1] იყო და მისგან შეითვისა გადმოცემა [2]. ამგვარად, ირინეოსის მიერ შეთვისებული საეკლესიო ტრადიცია წმინდა მოციქული იოანე ღვთისმეტყველისგან მომდინარეობს, რომლის მოწაფეც იყო პოლიკარპე [3]. მართლმადიდებელი ეკლესიის სწავლებას წმ. ირინეოსი თავის ორ მთავარ ნაშრომში გადმოსცემს: „მხილება და დამხობა ცრუ ცოდნისა“ ან მოკლედ “ერესების წინააღმდეგ“ (Adversus haereses, ხუთ წიგნად), და „სამოციქულო ქადაგების გაცხადება“. წმ. ირინეოსს სხვა ნაწარმოებიც ეკუთვნის, მაგრამ ჩვენამდე სრული სახით მხოლოდ ხსენებული ნაშრომები შემოინახა.
ავტორი: ელიზაბეტ ვანდერჰილი.
მართლმადიდებელი მღვდელი ალექსანდრე მენი თითქმის მთელი სიცოცხლის მანძილზე მოსკოვის მიმდებარე სოფლების ეკლესიებში მუშაობდა (მსახურებდა) მეორეხარისხოვან თანამდებობებზე და მას არც არავინ იცნობდა თავისი მრევლის გარდა. მისი ნაშრომების უმრავლესობა ბრიუსელში იბეჭდებოდა „მ“- ფსევდონიმით. ფსევდონიმს ამოფარებას თავისი მიზეზები ჰქონდა: ერთი მხრივ, ნებისმიერი რელიგიური საქმიანობა, რომელიც სცილდებოდა ტრადიციულ რიტუალებს, უკანასკნელ ხანებამდე სასტიკად იდევნებოდა საბჭოთა მთავრობისაგან, მეორე მხრივ – მენის პოზიციას არ იწონებდა არც მართლმადიდებელი ეკლესიის ხელმძღვანელობა, რელიგიის საკითხებისადმი თავისი დოგმატური და კონსერვატიული მიდგობის გამო და არც დღეს იწონებს მას. მენის ტრაგიკული სიკვდილის შემდეგაც კი, მართლმადიდებლური ეკლესიის წინამძღვარმა თანაგრძნობის ეპისტოლეში მაინც აღნიშნა, რომ გარდაცვლილი „ზოგჯერ ისეთ მოსაზრებებს გამოხატავდა, რომლებიც საგანგებო მსჯელობის გარეშე შეუძლებელია მიღებული იქნას ეკლესიის მიერ“.
თეიმურაზ ბუაძე
( სტატია ჟურნალიდან “გული გონიერი”)
„გული გონიერის“ ამჟამინდელი ნომერი რელიგიის სხვადასხვა ასპექტს ეხება. ადამიანი თვით ყველაზე უფრო ღრმა, შინაგან რელიგიურ განცდებს, რელიგიური ფასეულობებისადმი მისწრაფებას, სულიერ თავისუფლებას, ზნეობრივ პრინციპებს და ა. შ. სხვა ადამიანებთან მიმართებით, და აქედან გამომდინარე, სოციალური ყოფის კონტექსტში ავლენს. შეუძლებელია ეს ასე არ იყოს, რადგან ადამიანი თავისი ბუნებით სოციალური არსებაა, ჩვენი პიროვნული თვითცნობიერება, განვითარება, მსოფლმხედველობრივი ორიენტირების ჩამოყალიბება სოციალურ გარემოში მიმდინარეობს, სოციალური ყოფა სძენს შინაარსს ფუნდამენტურ ცნებებს, რომლებიც ჩვენს რელიგიურ, ინტელექტუალურ და ზნეობრივ ცხოვრებას განსაზღვრავს.
დავით თინიკაშვილი
უხერხულია წინა საუკუნეებში ჩარჩენა: პასუხი ედიშერ ჭელიძეს
არ მეგონა პატივცემული მეცნიერი თუ ღია კარის მტვრევას დაიწყებდა და ასეთი აღტკინებით დაესხმებოდა თავს სამი წლის წინანდელ (2015 აგვისტო) ჩემს ფეისბუქ რეპლიკას ჰუმანიტარიაში სიტყვის scientific არამართებული გამოყენების შესახებ. თანამედროვე სამყაროში ეს საკითხი იმდენად ტრუიზმია, რომ სასაცილოა მის წინააღმდეგ ასეთი გააფთრებული ბრძოლა და საპირისპიროს მტკიცება. უფრო მეტი უხერხულობა კი პროფ. ედიშერ ჭელიძემ საკმაოდ ტლანქი მოძრაობით შექმნა: საკუთარი პოზიციის გამყარებას უსაშველოდ მოძველებული, მე-18-19 საუკუნეებში შექმნილი ტექსტების საფუძველზე ეცადა. Read more »
ავტორი: მღვდელ-მონაზონი ლეონიდე ებრალიძე
წინამდებარე ნაშრომის მიზანს არ წარმოადგენს საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის აღდგენის ისტორიის დეტალებში შესვლა, რამდენადაც ამ თემაზე გასული წლების განმავლობაში, საზოგადოებისთვის დიდწილად ხელმისაწვდომი,უამრავი ლიტერატურა შეიქმნა. გვსურს მკითხველს შევახსენოთ ზოგიერთი პარალელი, ასი წლის წინანდელ საქართველოს ისტორიასა და უკრაინის თანამედროვეობას შორის.
უკრაინის ეკლესიის ავტოკეფალიის საკითხზე რუსულ საეკლესიო და სამოქალაქო მედიასაშუალებებში მიმდინარე პროპაგანდისას არაერთხელ დაადანაშაულეს მსოფლიო პატრიარქი “პაპიზმის ერესში”. მსგავს ბრალდებას, უპირველეს ყოვლისა, რუსული საიდუმლო სამსახურების მიერ პროვოცირებული, ფანატიკურად განწყობილი სასულიერო პირები იყენებენ თავიანთ გამოსვლებში, მაგრამ საკითხმა სერიოზული სახე მიიღო, როდესაც ეს ფრაზა მიტროპოლიტ ილარიონ ალფეევმაც გააჟღერა. გთავაზობთ ფორდემის უნივერსიტეტის მართლმადიდებლური კვლევების ცენტრის თანა-პრეზიდენტის გიორგი დემაკოპულოსის გამოხმაურებას.
სამმხრივი დისკუსია უკრაინას, რუსეთსა და მსოფლიო საპატრიარქოს შორის, უკრაინის საეკლესიო დამოუკიდებლობის შესახებ, ჩვენი თაობის მართლმადიდებელ ქრისტიანთა ერთობის უდიდეს გამოწვევად იქცა. წმინდად პოლიტიკური თვალსაზრისით, უკრაინის ავტოკეფალია რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიისათვის გამოუსწორებელი შედეგების მომტანი იქნება. რუსეთის ეკლესია არა მხოლოდ დაკარგავს თავისი სამრევლოების ერთ მესამედს და ძირი გამოეთხრება “რუსკი მირი”-ს (რუსული სამყაროს) პროექტს, არამედ დრამატულად გაცრუვდება მოსკოვის მხრიდან მსოფლიო მართლმადიდებლობაზე ლიდერობის პრეტენზიაც.
უკრაინის ეკლესიის ავტოკეფალიის მინიჭების მზადების პროცესი უკვე პრაქტიკულ დონეზეა. ამან რუსეთის მართლმადიდებელი და უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესიის (მოსკოვის საპატრიარქო) წარმომადგენლებში ბევრი უარყოფითი ემოცია გამოიწვია, მათ (ეკლესიებმა, ნ.ბ.), მსოფლიო საპატრიარქო და პატრიარქი ბართლომეოსი «პაპიზმის ერესში» და სხვა ადგილობრივი მართლამადიდებელი ეკლესიის შიდა საქმეებში ჩარევაში დაადანაშაულეს, ამის გამო ახალი, შიდა მართლმადიდებლური სქიზმაც მწიფდება. მსგავსი აგრესიული ბრალდებები არ შეიძლება დედაეკლესიისაგან, მსოფლიო საპატრიარქოსაგან, უპასუხოდ დარჩეს. «ცერკვარიუმი» (Cerkvarium) მადლობას უხდის ტელმესუს არქიეპისკოპოს იობს (გეჩა), იმ მწვავე საკითხების განმარტებისათვის, რომელიც მორწმუნე მართლამადიდებელებს აშფოთებს.
მეუფე, მოსკოვის საპატრიარქო მიიჩნევს, რომ ავტოკეფალიის მოთხოვნა მხოლოდ ეკლესიის კანონიკური პრეროგატივაა და ყველაფერი დანარჩენი “სქიზმის ლეგალიზაციაა”, მაგრამ ეკლესიათა ყველა ბოლო ავტოკეფალია კონსტანტინოპოლისგანაა მიღებული, რაც ძალინ რთული და მტკივნეული პროცესი იყო. არსებობს კი რამე აღიარებული კანონები ავტოკეფალიისათვის, ვინ ვის უნდა მიმართოს, როგორ და როდის? ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, საკითხზე ყველაზე დიდი გამოცდილება კონსტანტინოპოლშია.
თუ მართლმადიდებელი ეკლესიის ისტორიას შეისწავლით ტექსტებისა დადოკუმენტების მიხედვით და არა მითებისა და ყალბი ისტორიოგრაფიის შექმნით, აშკარა იქნება, რომ აბსოლუტურად ყველა თანამედროვე ავტოკეფალია მსოფლიო საპატრიარქოს მიერაა გამოცხადებული. მაშინაც კი, თუ ავიღებთ რუსეთში მართლმადიდელური ეკლესიის ისტორიას, ვნახავთ რომ მათი ავტოკეფალიურობა 1448 წელსაა თვითგამოცხადებული, როდესაც მოსკოვმა მიტროპოლიტი იონა დამოუკიდებლად, კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს თანხმობის გარეშე აირჩია.
ავტორი : თეიმურაზ ბუაძე
ის ვინც ამბობს, რომ:
1. რუსეთის ეკლესია უკრაინის ეკლესიის “დედა ეკლესიაა”;
2. უკრაინის ეკლესიის ავტოკეფალიის აღიარება შეუძლებელია, თუ ამას რუსეთის “დედა ეკლესია” არ გააკეთებს;
3. ჩვენ მხოლოდ მაშინ უნდა ვაღიაროთ მისი ავტოკეფალია, თუ “მსოფლიო ეკლესია თავის სავსებაში”, ანუ ყველა ადგილობრივი ეკლესიები ერთსულოვნად, უნისონში დათანხმდება კონსტანტინეპოლის პატრიარქის გადაწყვეტილებას, უბრალოდ, სიტყვასიტყვით იმეორებს იმას, რასაც რუსეთის ეკლესიის მომხრეები ამტკიცებენ და აწყობთ (მოსკოვი არ აპირებს და საკუთარი ნებით არც არასოდეს აღიარებს უკრაინის ავტოკეფალიას და ისიც იცის, რომ მასზე დეფაქტო დაქვემდებარებული ადგილობრივი ეკლესიები ამას ვერ გაბედავენ და არ გააკეთებენ).
ეს სამი პუნქტი სხვა არაფერია თუ არა მსოფლიო პატრიარქის გადაწყვეტილების დაბლოკვის პროცედურული მცდელობა და ისინი გაუმართლებელია ისტორიული, კანონიკური და ეკლესიური თვალაზრისით, სხვას რომ თავი დავანებოთ.
1. კიევის ეკლესია გაცილებით უფრო ძველია ვიდრე მოსკოვის, ამიტომ მეორე პირველის “დედა” ვერ იქნება. კიევში მართლმადიდებლობა ბიზანტიიდან შევიდა, იქ პირველი მაღალი იერარქების უმრავლესობა ბიზანტიელი, ბერძნულენოვანი სასულიერო პირები იყვნენ, ამიტომ უკრაინის ეკლესიის დედა კონსტანტინეპოლია და არა მოსკოვი (ეს ასე იყო უმეტეს შემთხვევაში. კარგადაა ცნობილი, რომ თვით მოსკოვის უმაღლესი იერარქი, რომელიც ფერარა-ფლორენციის კრებას ესწრებოდა ბერძნულენოვანი სასულიერო პირი იყო; პირველ საუკუნეებში რომის პაპების დიდი ნაწილიც აღმოსავლური წარმოშობის იყვნენ; და საქართველოშიც კონსტანტინე იმპერატორმა მირიან მეფის თხოვნით, ჩვენთან ანტიოქიიდან გამოაგზავნინა ეპისკოპოსები და სასულიერო პირები).
2. მართლმადიდებელი ადგილობრივი, ნაციონალური ეკლესიების დიდმა ნაწილმა ავტოკეფალია xix-xx საუკუნეებში მიიღო, მაშინ, როდესაც ევროპული და ოსმალური იმპერიები დაინგრა. განთავისუბლებული, დამოუკიდებლობა აღდგენილი ნაციონალური სახელმწიფოების ეკლესიების იერარქიას ბუნებრივად აღარ სურდა, იმპერიული მიტროპოლიებისადმი მორჩილება,ამიტომ სქიზმების თავიდან ასაცილებლად, კონსტანტინეპოლის საპარტიარქო აძლევდა ხოლმე მათ ავტოკეფალიას. კონსტანტინეპოლის საპატრიარქოს სახვა ეკლესიებისადმი ავტოკეფალის მინიჭების ან მათი აღიარების უზარმაზარი კანონიკური გამოცდილება აქვს და უამრავ ასეთ კანონიკურ პრეცენდენტს იცნობს, მოსკოვის საპატრიარქოსგან განსხვავებით,ამიტომ ამ საკითხში კონსტანტინეპოლი უფრო სანდოა ვიდრე მოსკოვი. როცა თავად მოსკოვის, ისევე როგორც სერბეთის, ბულგარეთის, საქართველოს, რუმინეთის და ა. შ. ეკლესიები იღებდნენ ავტოკეფალიას, არავის გაუმართავს ამ საკითხთან დაკავშირებით პლებისციტი “მსოფლიო ეკლესიის” უმაღლეს იერარქებს შორის. ავტოკეფალიას ყოველთვის კონსტანტინეპოლის ეკლესია ანიჭებდა.
3. “მსოფლიო ეკლესია” და მისი “სისავსე” მისტიკური და საკრამენტალური კატეგორიაა და არა ადმინისტრაციული, რომელმაც ამა თუ იმ ეკლესიის ავტოკეფალიის ცნობასთან დაკავშირებით ერთსულოვანი გადაწყვეტილება უნდა მიიღოს. მსოფლიო ეკლესიის ერთადერთ ორგანოდ მართლმადიდებლური ეკლესიოლოგია მსოფლიო კრებებს მიიჩნევს და რომელიმე ადგილობრივი ეკლესიის ავტოკეფალიის აღიარება “მსოფლიო ეკლესიის სისავსის” დემონსრაციას რომ საჭიროებდეს, მეშვიდე მსოფლიო კრების შემდეგ არავის არ უნდა მინიჭებოდა ავტოკეფალია. ამის მიუხედავად კონსტანტინეპოლის პატრიარქმა მოსკოვის პატრიარქს შესთავაზა კრეტის კრებაზე შეთანხმებულიყვნენ ავტოკეფალიის მინიჭების პროცედურულ საკითხებზე. ამაზე მოსკოვმა უარი განაცხადა და ახლა უკრაინის საკითხის მოსაგვარებლად რაღაც “საერთაშორისო საეკლესიო კონფერენციების” მოწყობის აუცილებლობაზე იწყებს საუბარს.
თუ ჩვენი ეკლესია სწორ ისტორიულ გადაწყვეტილებას არ მიიღებს ჩვენ სქიზმის რეალური საფრთხის წინაშე აღმოვჩნდებით. მე იმედი მაქვს, რომ ამ პოსტით ჩემი და ბევრი სხვა თეოლოგის აზრს გამოვხატავ, რომელიც თანხმობაში არაა ერთ-ერთი, მისი დამსახურებებისა და ასაკის გამო პატივსაცემი მიტროპოლიტის კერძო შეხედულებასთან. ძალიან საშისი და სავალალო იქნებოდა, თუ მის კერძო შეხედულებას ბევრი მხარდამჭერი ეყოლებოდა წმინდა სინოდში.
მოსკოვისა და სრულიად რუსეთის პატრიარქი, უნეტარესი კირილე, დღეს დილით ფანარში (კონსტანტინოპოლის რაიონი) ჩავიდა, სადაც განთავსებულია მსოფლიო საპატრიარქო.
რუსეთის ეკლესიის პრიმატი შეხვდა მსოფლიო პატრაირქს ბართლომეოსს, რათა განიხილონ მათი საერთო ინტერესების თემები, ხოლო დისკუსიიის დომინანტური თემა იქნება უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესია.
მოსკოვის პატრიარქს თან ახლავს საგარეო ურთიერთობების დეპარტამენტის თავმჯდომარე, მიტროპოლიტი ილარიონი (ალფეევი).
მისასალმებელი სიტყვით, კონსტატნტინოპოლის მსოფლიო პატრიარქმა პატრიარქ კირილის კონსტანტინოპოლში ვიზითთან დაკავშირებით სიხარული გამოხატა.
„ჩვენ მოხარულები ვართ მივესალმოთ აქ, მსოფლიო საპატრიარქოში, მისი უნეტარესობა და უწმინდესობა მოსკოვისა და სრულიად რუსეთის პატრიარქ კირილეს, თავის დელეგაციასთან ერთად.
„ჩვენ გვჯერა დიალოგის, რადგან პოლიტიკორი ლიდერები თავიანთი ქვეყნის პრობლემებს დიალოგის მეშვეობით აგვარებენ. უფრო მეტად ჩვენ, რელიგიურმა ლიდერებმა უნდა გამოიყენონ ეს პროვიდენციალური ინსტრუმენტი დიალოგისა არსებული პრობლემების მოსაგვარებლად“ – აღნიშნა პატრიარქმა ბართლომეოსმა (Romfea-ს თანახმად).
თავის მხრივ, რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის პატრიარქმა მადლობა გადაუხადა „შესაძლებლობისათვის შეხვედროდა მის უწმინდესობას და წმინდა სინოდის წევრებს“.
„ყველა დროში, ჩვენი ეკლესიები ხვდება გარე სამყაროდან წარმოქმნილ პრობლემებს, მაგრამ ჩვენ ყოველთვის ვპოულობთ პასუხებს ღმრთის დახმარებით, და ჩვენ ვიცით, როგორ გადავჭრათ ეს პრობლემები“ – თქვა პატრიარქმა კირილმა.
„თქვენ სწორად აღნიშნეთ დიალოგი და აღწერეთ ძალიან ლამაზი სიტყვებით, მაგრამ მე ვფიქრობ, რომ დიდი განსხვავებაა პოლიტიკოსებს შორის დიალოგსა და იმ დიალოგს შორის, რომელსაც ჩვენ ვაწარმოებთ.“
„პოლიტიკოსების დიალოგში, თითოეული მათგანი იცავს თავიანთი ქვეყნის ინტერესებს, მაგრამ დიალოგი ეკლესიის ფარგლებში განსხვავებულია, ის სულიერია. მართალია, ჩვენ ეკლესიებს წარმოვადგენთ, ჩვენ გვაქვს მისია ღმრთისგან, რათა შევინარჩუნოთ ეკლესიის ერთობა.“ – თქვა პატრიარქმა კირილმა.
ორი პატრიარქი ბოლოს ერთმანეთს შეხვდა 2016 წლის პრიმატთა სინაქსისზე, რომელიც წმინდა და დიდი კრების მოსამზადებლად შეიკრიბა.
პატრიარქების შეხვედრა ფეისბუქით პირდაპირ ეთერში შუქდებოდა.
ამ ეტაპზე ვრცელდება ინფორმაცია, რომ 4 საათიანი საუბრისა და დისკუსიის შემდეგ, პატრიარქ კირილის შემოთავაზებაზე, დაწყებულიყო ახალი დეალოგი, შექმნილიყო კომისიები, რომლებიც შეისწავლიდა აღნიშნულ საკითხს, ყოვლადუწმინდესმა ბართლომეოსმა უპასუხა: „მადლობა, მაგრამ ავტოკეფალიის საკითხი უკვე გადაწყვეტილია, ჩვენ ვაგრელებთ სვლას წინ“ (“Ευχαρίστως αλλά η Αυτοκεφαλία είναι ειλημμένη απόφαση για εμάς και προχωράμε”)
ბერძნული წყაროები
https://fanarion.blogspot.com/
სხვა წყარო: basilica.ro
პატრიარქის ქადაგებები 
წმინდა ვალენტინი – მართლმადიდებელი წმინდანი 
ქალის ეგრეთ წოდებული ”უწმინდურობის” შესახებ 
აღდგომის თარიღი 
ხუთი მიზეზი, რის გამოც მონასტერში არ უნდა მივდიოდეთ 
“კვეთებულის” ლოცვის შესახებ 
წმ. ილია ჭავჭავაძის „განდეგილის“ საღვთისმეტყველო–ლიტერატურული წყაროს ძიება და ანალიზი 
პატრიარქ ამბროსის საბოლოო სიტყვა სასამართლო პროცესზე 
საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის ილია II ნათლულებს შორის ქორწინების თაობაზე 
ჩვენს შესახებ 
follow: RSSfollow: RSS