თანამედროვე პატრისტიკა

ეკლესია და ესქატონი

28/06/2017

ავტორი- იოანე ზიზიულასი (პერგამოს მიტროპოლიტი)

რა არის ეკლესია? დღეს, ესაა მთავარი შეკითხვა თეოლოგიაში. ამ თემატიკის ყველაზე მარგინალურ განზომილებად ამ დრომდე ეკლესიის ესქატოლოგირი ბუნება რჩება. მოდერნის ეპოქის შემდეგ განსაკუთრებით დასავლეთში, მაგრამ ასევე „ჩვენს აღმოსავლეთშიც“ ანუ მართლმადიდებლობის ფარგლებში, არსებობს ძლიერი ტენდენცია რომ ეკლესია გახდეს ისტორიის ინსტრუმენტი ან მისი გაგრძელება. ამ ტენდენციას „სეკულარიზაციას“ უწოდებენ. მაშ, საჭიროა ეკლესიისთვის იმის შეხსენება, რომ იგი თავის ჭეშმარიტ არსს ვერ მიიღებს მის ისტორიულ სიმდიდრესა და დიდებაში, ვერც მის სიტყვებსა და მოქმედებებში, არამედ მხოლოდ მომავალში, სამყაროს ისეთ ხედვაში როგორიც ის იქნება ისტორიის დასასრულს, და არა ისეთში როგორც ის იყო ან არის. ეს არ ნიშნავს ისტორიაზე უარის თქმას, წარსულზე ან იმ აწმყოზე რომელშიც ვცხოვრობთ. უმთავრესად ეს იმ კრიტერიუმს შეეხება, რომლითაც ეკლესია იკავებს პოზიციას წარსულისა და აწმყოს, ანუ ისტორიისა და მსოფლიოს წინაშე.

სწავლება თავისუფლების შესახებ წმინდა პავლე მოციქულის ეპისტოლეებში (1-3 ნაწილი)

06/06/2017

By Orthodox Theology

ავტორი- ნიკოლოზ ღონღაძე

წყარო: https://www.palamacentre.com

I-ნაწილი

თავი I

1.1 ცოდვის არსი წარმართულ ფილოსოფიაში

მსჯელობანი ცოდვის შესახებ ქრისტიანულ მოძღვრებაში სიახლე არ არის, ამის შესახებ ქრისტეს შობამდეც ბევრი დაწერილა. სანამ უშუალოდ წმინდა პავლე მოციქულის სწავლებებს წარმოვადგენდეთ, ზოგადად შევეხებით ქრისტეს შობამდე მოღვაწე წარმართ მოაზროვნეთა შეხედულებებს ამ საკითხზე, რაც მნიშვნელოვანია იმდენად, რამდენადაც შევიტყობთ, თუ როგორ შეიძლება ეფიქრათ მოციქულის ეპისტოლეთა ადრესატებს, ანტიკური კულტურის მემკვიდრეთ – პირველ ყოვლისა, თავად წმინდა პავლეს მიერ წარმართულ ქვეყნებში დაარსებული ქრისტეს ეკლესიების მრევლს, ახლადმოქცეულთ წარმართობიდან ქრისტიანობისკენ. ვფიქრობთ, რომ წმინდა პავლეს ამის გათვალიწინება აუცილებლად მოუწევდა.

მართლმადიდებლური სწავლება ღვთისმშობლის შესახებ

28/04/2017

By Orthodox Theology

ავტორი: პროტოპრესვიტერი გიორგი ფლოროვსკი

დოგმატური სწავლება ჩვენი მეოხის,ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის შესახებ მის ორ სახელში: ,,ღვთისმშობელსა“ (Theotokos) და „მარადქალწულშია“ (Aiparthenos) ასახული. ორივე ტერმინმა მსოფლიოსაეკლესიო კრებებზე მოიპოვა აღიარება. ეს დოგმატიასევე საეკლესიო წმინდა გარდამოცემის განუყოფელინაწილია. მაცხოვრის ქალწულისაგან განკაცების შესახებ ახალი აღთქმა პირდაპირმიგვითითებს. მრწამსში იესო ქრისტეს შესახებ წერია: „ხორცნი შეისხნა სულისაგანწმიდისა და მარიამისაგან ქალწულისა და განკაცნა“. ეს მხოლოდ ისტორიული ფაქტისკონსტატაცია არ არის, ეს სარწმუნოების პირდაპირი აღსარებაა. სახელი „მარადქალწული“ V მსოფლიო კრებაზე (553 წ.) იქნა მიღებული და „ღვთისმშობელი“ – უფრო მეტია, ვიდრექების ან რაიმე დიდების აღმნიშვნელი სიტყვა. ეს არის ქრისტიანობის ერთ სიტყვაშიმოცემული დოგმატური შინაარსი. 431 წლამდე, ეფესოს კრებამდეც კი, ქრისტიანულსამყაროში სიტყვა „ღვთისმშობლის” აღსარება, ჭეშმარიტი ქრისტიანობის ნიშანი იყო.

გრიგოლ ღვთისმეტყველი ასე აფრთხილებს კლიდონიას: „ვინც მარიამსღვთისმშობლად არ აღიარებს, ის ღვთისათვის უცხოა“ (EEPIST. 101).ყოვლადწმინდამარიამის ამ სახელით ხშირად სარგებლობენ IV საუკუნის და სავარაუდოდ III საუკუნის მამებიც,მაგალითად, თუ დავუჯერებთ სოკრატე სქოლასტიკოსს, ასეთ მამათა შორის ორიგენეც იყო (Hist. Eccl. 7:32).ნესტორი და მისი მომხრეები კი ქრისტიანულ აზროვნებაში, უკვე ტრადიციადდამკვიდრებულ ამ ტერმინის უარყოფას ცდილობდნენ.

მე ჩემი ღვთისმეტყველებით ვემსახურები ეკლესიას

10/03/2017

By Orthodox Theology

პერგამოსის მიტროპოლიტი იოანე (ზიზიულასი)

ჟურნალ “Церковь и мир” – თან მიცემულ ინტერვიუში ცნობილი მართლმადიდებელი თეოლოგი პერგამოსის მიტროპოლიტი იოანე (ზიზიულასი) საუბრობს თავის სულიერ მოძღვარ სოფრონ სახაროვზე, ეკუმენურ მოძრაობაზე, თუ რა მიღწევები და პრობლემებია რომის კათოლიკე და აღმოსავლეთის ქალკედონამდელ ეკლესიებთან საღვთისმეტყველო დიალოგში. რა ნიშნავს მისთვის ღვთისმეტყველება და რომელმა თანამედროვე მართლმადიდებელმა ღვთისმეტყველებმა იქონიეს მასზე გავლენა. ასევე მიტროპოლიტი იოანე პასუხს სცემს მის მიმართ გამოთქმულ ბრალდებებზე ეკუმენურ მოძრაობაში აქტიური ჩართულობის გამო და ბოლოს იყო თუ არა წმინდა მარკოზ ეფესელი თავისი დროის ეკუმენური მოღვაწე.

ევროკავშირი – მსოფლიო პატრიარქი ბართლომე

03/02/2017

By Orthodox Theology

ყველაზე ნათელი დადასტურება და განსხეულება თანამედროვე მულტიკულტურიზმის – ევროპის კავშირის აღმოცენებაა. 1950 წელს საფრანგეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა რობერტ შუმანმა ევროპულ საზოგადოებას შესთავაზა შეექმნათ ქვანახშირისა და ფოლადის საზოგადოება. 1951 წელს სწორედ ამ ორგანიზაციით დაიწყო ევროპის კავშირის შექმნა. ამჟამად ევროკავშირში 28 წევრი ქვეყანა ერთიანდება და კვლავაც აგრძელებს გაფართოებას.

„გძულდეს ღვთის მტერნი?“ როგორ დაამახინჯეს ერთი ციტატა

01/02/2017

By Orthodox Theology

შესაძლებელია, ქრისტიანს სხვა ადამიანი სძულდეს? თუნდაც ყველაზე ცუდი, ყველაზე ბოროტი და უვარგისი — შეიძლება თუ არა, ის გძულდეს და, იმავდროულად, სუფთა სინდისით თავს კვლავ ქრისტიანად მიიჩნევდე? ასეთი კითხვები უნებურად ჩნდება ინტერნეტ-შეხლა-შემოხლის კითხვისას ბევრ მართლმადიდებლურ ფორუმზე, სადაც მონაწილენი (სხვათა შორის, სულ ტყუილუბრალოდ!) თავს ესხმიან ერთმანეთს გრძნობით, რომელსაც სიძულვილის მეტს ვერაფერს დაარქმევ. ერთმანეთს თავს ესხმიან არც მეტი, არც ნაკლები — ჭეშმარიტების, ღვთის, მართლმადიდებლური რწმენის დასაცავად. საკუთარი სიმართლის უდავო დასტურად და არგუმენტად კი მოჰყავთ წმიდა ფილარეტ მოსკოველის სიტყვები, რომელიც დღეს გარკვეულ დევიზად იქცა „ჭეშმარიტი“ ქრისტიანული სიძულვილისთვის: „გიყვარდეს მტრები შენი, გძულდეს ღვთის მტრები და ურტყი მამულის მტრებს.“

ნებელობა და განზრახულობა

29/12/2016

By Orthodox Theology

ავტორი: გოჩა ბარნოვი

სტატია ჟურნალ ” გული გონიერიდან”

მონოთელიტიზმისა და მონოენერგეტიზმის წარმოშობა V მსოფლიო საეკლესიო კრების მიერ კირილე ალექსანრიელისეული თეოლოგიის, როგორც ქალკედონის მსოფლიო კრების ჰოროსის უცდომელ განმარტებად აღიარებას უკავშირდება. ფაქტობრივად, როგორც მონოთელიტიზმი, ისე მონოენერგიზმი მონოფიზიტობის გაგრძელებაა. ყველა მონოფიზიტი თავისთავად მონოთელიტიც იყო და მონოენერგისტიც, რა თქმა უნდა, მათი განსხვავებული მიმდინარეობების შესაბამისად იყვნენ ზომიერი და უკიდურესი მონოფიზიტები. აქედან, პირველნი, თუმცა ქრისტეში ერთ ნებელობასა და ერთ მოქმედებას აღიარებდნენ, არ აიგივებდნენ მას მხოლოდ საღვთო ნებელობასა და ენერგიასთან. მათთვის მისაღები იყო ტერმინები: „შედგენილი ნებელობა“ და „შედგენილი მოქმედება“, მსგავსად ეკლესიის მიერ აღიარებული განსაზღვრებისა – „შედგენილი ჰიპოსტასი“. ზომიერი მონოფიზიტებისათვის ქრისტეს ნებელობა და მოქმედება ერთია, რადგან ერთია მნებებელიცა და მოქმედიც–სიტყვა ღმერთი, რომელიც ერთდროულად მოქმედებს, როგორც ღმერთკაცი. უკიდურესი მონოფიზიტებისათვის კი ქრისტეში ერთი ნებელობა და ერთი მოქმედებაა და ისიც საღვთო.

მართლმადიდებლობის ისტორიული გზა – X (დევნილი ეკლესია-4)

28/11/2016

By Orthodox Theology

დევნილი ეკლესია

(გაგრძელება)

ნაწილი 6.

თუმცა, ქრისტიანობასა და ქვეყნიერებას შორის კონფლიქტი არ ამოიწურება სახელმწიფო დევნით. ეკლესიისათვის ღია დევნაზე უფრო სახიფათო ელინისტური გარემოცვის იდეებთან და რწმენა-წარმოდგენებთან შეხება იყო. აქ ეკლესია შეეჩეხა თავისი რწმენის უკვე შინაგანი დამახინჯების, თავისი ოდინდელი გამოცდილების შერყვნის საშიშროებას. მეორე საუკუნე აღინიშნა ქრისტიანობის დაძაბული ბრძოლით თავისი „თვითმყოფადობისათვის“, ქვეყნიერებისათვის მიძღვნილი თავისი სწავლების სიწმინდისა და მთლიანობისათვის.

წმინდა გრიგოლ პალამა და მამათა ტრადიციები – ნაწილი 2

21/10/2016

By Orthodox Theology

ავტორი პროტოპრესვიტერი გიორგი ფლოროვსკი (ორიგინალი)

(გაგრძელება)

პირველი ნაწილი იხ. აქ

გიორგი გველესიანის თარგმანი (ჟურნალი “გული გონიერი”)

ბიზანტიური თეოლოგიის მემკვიდრეობა

არასწორი პერიოდიზაციის მნიშვნელოვანი შედეგია ის, რომ ჩვენ ყურადღების მიღმა გვრჩება ბიზანტიის თეოლოგიური მემკვიდრეობა. ახლა, როდესაც დასავლეთში პატრისტიკა აღორძინდა, შეგვიძლია ვაღიაროთ წმინდა მამების მარადიული ავტორიტეტულობა, მაგრამ ყველანი მივისწრაფვით აღიარებული მამების წრის შემოსაზღვრას და ჯერ კიდევ აშკარად არ ვართ მზად, მათ რიგში `ბიზანტიელი მამებიც~ მივათვალოთ. ჩვენ მივისწრაფვით, რომ გავავლოთ მკვეთრი საზღვარი პატრისტიკასა (მეტნაკლებად ვიწრო გაგებით) და ბიზანტინიზმს (Byzantinism) შორის. ჩვენ ისევ მივიჩნევთ ბიზანტიურ ეპოქას, როგორც დაკნინებულ დამატებას მამათა ეპოქაზე. ჩვენ ისევ ვეჭვობთ, აქვს თუ არა მას რამე მნიშვნელობა საღვთისმეტყველო აზროვნებისთვის. ბიზანტიური თეოლოგია არ იმეორებს მამათა ღვთისმეტყველებას: არ შეიძლება თქმა, რომ თითქოს ეს უფრო დაბალ საფეხურზე დგას `ქრისტიანულ სიძველესთან~ შედარებით. ბიზანტიური თეოლოგია ორგანულად აგრძელებს წმინდა მამათა ეპოქას. სად არის აქ წყვეტა? ნუთუ რომელიღაც მომენტში, რომელიც ძნელია განისაზღვროს, აღმოსავლური ეკლესიის სტილი რადიკალურად შეიცვალა და მის შემდგომ განვითარებას აღარ ჰქონდა ავტორიტეტი? ისინი, რომლებიც აღიარებენ მხოლოდ VII მსოფლიო საეკლესიო კრებამდელი მამების ავტორიტეტს, შეიძლება ამას ხმამაღლა არ ამბობდნენ, მაგრამ, როგორც ჩანს, ფიქრობენ. წმინდა სვიმეონ ახალი ღვთისმეტყველი და წმინდა გრიგოლ პალამა ამოვარდნილი არიან ისტორიიდან. XIV ასწლეულის დიდი ისიქასტური კრებები დავიწყებულია. შეუმჩნეველია მათი ავტორიტეტი და ადგილი ეკლესიაში.

წმინდა გრიგოლ პალამა და მამათა ტრადიციები ნაწილი 1

18/10/2016

By Orthodox Theology

ავტორი პროტოპრესვიტერი გიორგი ფლოროვსკი (ორიგინალი)

გიორგი გველესიანის თარგმანი (ჟურნალი “გული გონიერი”)

შინაარსი:

მამათა კვალდაკვალ,

მამათა სულისკვეთება,

პატრისტიკული თეოლოგიის ეგზისტენციალური ხასიათი,

მამათა ეპოქის მნიშვნელობა

მამათა კვალდაკვალ

`მივსდიოთ წმინდა მამებს~… ჩვეულებრივ, ამ ფრაზით იწყებოდა უძველეს ეკლესიაში სხვადასხვა დოგმატური განმარტება. ეს სიტყვები უძღოდა წინ ქალკედონის კრების დოგმას. VII მსოფლიო საეკლესიო კრებამ უფრო დეტალურად განმარტა თავისი სწავლება: `მივსდიოთ ღვთივგანბრძნობილ წმინდა მამათა სწავლებებსა და კათოლიკე ეკლესიის ტრადიციას~. მამათა სწავლებებზე მითითება ჩვეულებრივი მოვლენაა საეკლესიო პრაქტიკაში.