ავტორი: თემურ ბუაძე

ქრისტიანობა განკაცებული ღმერთის რელიგიაა. ღმერთი განკაცდა, რათა ჩვენი ბუნება გამოეხსნა და ისევ დაგვბრუნებოდა მადლისმიერად ღმერთად ქცევის შესაძლებლობა, ანუ მიგვეღწია იმ მიზნისთვის, რისთვისაც შემოქმედმა ამ სოფლად მოგვიყვანა.

წმინდა წერილი იოანე ღვთისმეტყველს უფლის უსაყვარლეს მოციქულად მოიხსენიებს. თუ ღმერთის სრულყოფილებას გავითვალისწინებთ, ეს იმას უნდა ნიშნავდეს, რომ იგი მოციქულთაგან ყველაზე მეტად ჩაწვდა და ეზიარა ღვთაებრივი სიყვარულის საიდუმლოებას. სწორედ ეს მოციქული გვამცნობს, რომ ღმერთი სიყვარულია. არსად, ისეთი სიცხადით არ მჟღავნდება ეს ჭეშმარიტება, როგორც ქრისტიანობაში. არც ერთი სხვა რელიგია არ ლაპარაკობს ცისა და ქვეყნის შემოქმედზე, რომელმაც ისე შეიყვარა მისი მცნებების უარმყოფელი, ცოდვით დაცემული ადამიანი, რომ საკუთარი ძე მოავლინა მის გამოსახსნელად. ღმერთმა არა მარტო ჯოჯოხეთისგან იხსნა კაცობრიობა, არამედ სამარადისოდ შეინარჩუნა ადამიანური ბუნება და მამის მარჯვენით მისი ამაღლებით, მადლისმიერი სრულყოფილებით აზიარა ღმერთის მარადიულ ყოფას, დიდებას, ძალებსა და ქმედებას.

Read more »

საუბარი სამარიელ ქალთან, რომი, ვია ლათინას კატაკომბა, IV ს.

მოხსენება, წაკითხული ორიენტალისტიკის პონტიფიკალურ ინსტიტუტში, ანთროპოლოგიის თანამედროვე პრობლემებისადმი მიძღვნილ სემინარზე.

 ავტორი: იეროდიაკვანი ლეონიდე ებრალიძე

ქრისტიანულ კოსმოგონიაში ადამიანის შექმნის ფაქტი არის დიალოგის ნაყოფი: „თქვა ღმერთმა: გავაჩინოთ კაცი ჩვენს ხატად, ჩვენს მსგავსებად“ (დაბ.1:26), წმინდა წერილის ამ ციტატით ისპირირებული წმ. გრიგოლ ნოსელი, პატრისტიკულ და საეკლესიო ტრადიციასთან სრულ სიმფონიაში შენიშნავს: „ადამიანის შესახებ იყო მსჯელობა, ის [ღმერთი] არ ამბობს, როგორც სხვა ქმნილებათა შემთხვევაში „იქმნას კაცი!“ იხილე, რაოდენი პატივის ღირსი ხარ, რამეთუ შენი არსებობა არ არის ერთი ბრძანების შედეგი, პირიქით, ღმერთი კონსულტირებს, თუ რა იქნება საუკეთესო მიდგომა ესოდენი პატივის ღირსი ქმნილების  შესაქმნელად“[1]. შემოქმედებითი აქტის შემდეგ ღმერთი აგრძელებს თავის დიალოგს ქმნილებასთან: ადამ სად ხარ… სად არის აბელი, შენი ძმა… Read more »

ინტერვიუ პერგამოსის მიტროპოლიტ იოანე ზიზიულასთან

საუბარი შედგა წმინდა იოანე ნათლისმცემლის მონასტერში ქ. ესექსში (დიდი ბრიტანეთი) წმ. ფილარეტის ინსტიტუტის სტუდენტებისა და პედაგოგების სტუმრობისას.

მეუფეო,  ძალიან მოხარულები ვართ თქვენთან შეხვედრით. რითი მიიქცია თქვენი ყურადღება ამ მონასტერმა? თქვენი შეხედულებიდან რა არის უფრო მეტად აქტუალური  და მოთხოვნადი დღევანდელ  ქრისტიანულ სამყაროში  წმინდა სილუან ათონელის და არქიმანდრიტ სოფრონის (სახაროვი) საღვთისმეტყველო და სულიერი გამოცდილებიდან?

მე ვიცნობდი მამა სოფრონს. მე  მასში ორი ძირითადი ხაზი აღმოვაჩინე, რომელიც ჩემი შეხედულებით ძალიან მნიშვნელოვანია. მამა სოფრონი საზრდოობდა ღრმა ათონური მონაზვნობის გამოცდილებიდან და ძალიან კარგად იცნობდა ამ ტრადიციას, ამოდიოდა ისიქასტებიდან, წმინდა გრიგოლ პალამადან. იმავდროულად მას ჰქონდა ღვთისმეტყველების ღრმა ცოდნა და ინტერესი. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, მას ქონდა არა უბრალო მოწიწებული დამოკიდებულება სულიერებასთან, არამედ ცოცხალი საღვთისმეტყველო აზროვნება, რომელიც ჩემთვის  ძალიან მნიშვნელოვანი აღმოჩნდა. მე მასში  ჩემი სულიერი მოძღვარი ვიპოვე.  ჯერ კიდევ ერისკაცი ვიყავი, როდესაც მას შევხვდი. დიდი მადლიერი ვარ მისი სულიერი მხარდაჭერის, სწორედ მან გადამაწყვეტინა მიმეღო მსოფლიო საპატრიარქოს შეთავაზება გავმხდარიყავი  კონსტანტინოპოლის მართლმადიდებელი ეკლესიის მიტროპოლიტი.

Read more »

ადამიანი და სამყარო წმინდა მაქსიმე აღმსარებლის ღვთისმეტყველებაში.

ავტორი: პერგამოს მიტროპოლიტი იოანე ზიზიულასი.

თარგმანი: თორნიკე მამნიაშვილი

***

განვითარებითი შემოქმედება

1. შესავალი: წმინდა მაქსიმეს ცხოვრება

დიდი სიხარულით ვიღებ მონაწილეობას კვლევათა ეროვნული საზოგადოების ბიზანტიური კვლევების მიერ ორგანიზებულ მოხსენებათა ციკლში. ციკლში, რომელიც ნამდვილად წარმოადგენს განსაკუთრებული ინტერესის საგანს არა მხოლოდ ბიზანტიის ისტორიისა და კულტურის შესასწავლად, არამედ თანამედროვე სამყაროსთვის ამ კულტურის მნიშვნელობისთვისაც.

ეკოლოგიური კრიზისის მომძლავრების ეპოქაში, რის წინაშეც ვდგავართ დღესდღეობით, გვმართებს ვკითხოთ საკუთარ თავს, განსაკუთრებით კი, ჩვენ, მართლმადიდებლებმა – რა უნდა გვასწავლოს ეკლესიის მამების მიერ ჩამოყალიბებულმა გარდამოცემამ ადამიანისა და ბუნებრივი გარემოს ურთიერთობის შესახებ?

Read more »

ავტორი: დეკანოზი ალექსანდრე მენი
ამაო სიამეთა წადილის გამო ვკიცხავ ჩემს თავს, რადგანაც ჩავხვდი, ამა სოფლის შვებანი წამიერი სიზმარი ყოფილა.
ფ. პეტრარკა

თუ იობის წიგნი თავისი სულისკვეთებით ანტიკურ ტრაგედიებს უახლოვდება, მაშინ ეკლესიასტე შეიძლება მივიჩნიოთ სტოელთა და ეპიკურელთა მოძღვრების ძველაღთქმისეულ პარალელად. ზოგი ავტორი იმასაც კი ფიქრობდა – ეს წიგნი, რომელიც ესოდენ არა ჰგავს ბიბლიის სხვა ნაწილებს, უშუალოდ ბერძნული გავლენით შეიქმნაო. სინამდვილეში კი ეკლესიასტე წმინდა აღმოსავლური ქმნილებაა და მისი იდეების მსგავსება დასავლურ ფილოსოფიასთან უშუალო სესხების ჰიპოთეზის გარეშეც აიხსნება, ხოლო რაც შეეხება იმ წყაროებს, რომლებიც კვებავდნენ წიგნის ავტორის შეხედულებებს, ისინი პირქუშ ბაბილონურ სიბრძნეში უნდა ვეძიოთ.

Read more »

გავრცელებულია მოსაზრება, თითქოსდა მორწმუნე ადამიანს არ სჭირდება ცოდნა, რომლის არქონაც, ვითომცდა უხვად კომპენსირდება პირადი ღვთისმოსაობითა და მისტიური გამოცდილებით. მარტივად რომ ვთქვათ: საჭირო არ არის სწავლა, არც წმიდა წერილის გამოკვლევა, უბრალოდ, მცნებებით ცხოვრება საკმარისია და საჭიროების შემთხვევაში ღმერთი თავად გაგიცხადებს ყოველივე საჭიროს. ასეთ მოსაზრებებს ხშირად მოისმენთ მორწმუნე ადამიანებისგან. მაგრამ, შესაძლოა, მათ არ იციან, რომ ასეთი საუბრით ქადაგებენ ერესს, რომელიც ეკლესიამ მრავალი საუკუნის წინ განიხილა და უარყო.

საუბარია ე. წ. გნოსეომაქიაზე, რაც ბერძნულიდან ითარგმნება, როგორც „ბრძოლა ცოდნასთან“. ეს სწავლება ცოდნას  სათნოებათა რიგიდან გამორიცხავს და მას არასაჭიროდ მიიჩნევს. ამასთან ერთად, ხშირად იმოწმებენ ამა თუ იმ წმიდა მოსაგრეს, რომლებიც მართლაც უბრალო და გაუნათლებელი ადამიანები იყვნენ. მათი მაგალითი აყვანილია აბსოლუტიზმამდე და ამტკიცებენ, რომ მათი ბედი გამონაკლისი კი არა, წესია; შესაბამისად, ცოდნის გარეშე (ანუ უცოდინრობით!) შესაძლოა (უფრო მეტიც — ვალდებულია!) იოლად გავიდეს ფონს ნებისმიერი ადამიანი. გნოსეომაქიის თვალსაზრით, ქრისტიანს რაციონალურად აზროვნება არ სჭირდება, ღვთისმეტყველება და ფილოსოფიაც კი ზედმეტობად მიიჩნევა.

Read more »

ფილოსოფიურ-რელიგიური შეხედულებები სულისა და მისი უკვდავების შესახებ

ავტორი: თეიმურაზ ბუაძე

(სტატია -ჟურნალ “გული გონიერი” დან)

ყველა ძველ ფილოსოფოსთან ვხვდებით მოძღვრებას ადამიანის სულის შესახებ, რაც საკვირველი არაა, რადგან ის პირდაპირ უკავშირდება უკვდავების საკითხს; ეს უკანასკნელი კი ადამიანური ყოფის ცენტრალური ეგზისტენციალური პრობლემაა. ძველ ეპოქაში ადამიანთა აბსოლუტურ უმრავლესობას სწამდა, რომ ისინი გარდაცვალების შემდეგაც აგრძელებდნენ არსებობას; ხოლო ის, რაც არსებობას აგრძელებდა, ცხადია, სული იყო. ამიტომაც ეს სიტყვა თითქმის ყველა ძველ კულტურაში, აღნიშნავს იმას, რაც ჩვენში არამატერიალურია, ხრწნას და დაშლას არ ექვემდებარება, ანუ იმას, რისი შეხება და შეხედვა არ შეგვიძლია, რაც უფორმოა და უსხეულო.

დასავლეთში პირველი ფილოსოფიური ხასიათის რეფლექსია სულისა და მისი უკვდავების შესახებ ძველ საბერძნეთში გვხვდება. ეს ბუნებრივია, რადგან ფილოსოფია პირველად სწორედ იქ წარმოიშვა. საზოგადოდ, ფილოსოფოსებთან ძალიან იშვიათად ვპოულობთ ერთსულოვნებას თვით ყველაზე ბაზისურ კითხვებზე. ამ მხრივ გამონაკლისი არც ძველი საბერძნეთი იყო. იქ უაღრესად განსხვავებულ შეხედულებებს ვპოულობთ ჩვენს განსახილველ საკითხებთან დაკავშირებით.

Read more »