კრეტის წმიდა და დიდი კრება:

ახალი ეკლესიოლოგია თუ გარდამოცემის ერთგულება? 

(I ნაწილი)

ავტორი- აბიდოსის ეპისკოპოსი კირილე (კატერელოსი)

1.შესავალი სიტყვა

მეხუთე მსოფლიო კრების ოქმებში ვკითხულობთ: „ეკლესიის იმედი არ უნდა ემყარებოდეს ადამიანებს, მაშინაც კი თუ ისინი კეთილნი   არიან, ხოლო თუ ისინი ბოროტნი არიან არ შეიძლება დავასკვნათ, რომ ეკლესია დაირღვა.

მიუხედავად ამისა ჩვენ ვიღებთ მათ ბრალდებას, რადგან ჩვენი ძმები არიან. და თუ დამტკიცდება რომ დამნაშავენი არიან, შევაჩვენებთ იმავე დღეს. ხოლო ეკლესიას, რომელიც ღმერთმა  აღგვითქვა და გვიბოძა, არც ვყიდით და არც არასოდეს  მივატოვებთ“.

Read more »

აღსარებანი ნეტარი ავგუსტინე (წიგნი პირველი ნაწილი 1)
აღსარებანი ნეტარი ავგუსტინე (წიგნი პირველი ნაწილი 2)

წიგნი მეორე

I

1. მე მინდა გავიხსენო ჩემი სიბილწე და ხორციელი ხრწნილება ჩემი სულისა, მაგრამ იმიტომ კი არა, რომ მიყვარს ისინი, არამედ იმიტომ, რომ შენ შეგიყვარო, ღმერთო ჩემო. შენი სიყვარულისადმი სიყვარულით ჩავდივარ ამას, და მწუხარებით გავცქერი გავლილ გზას, რომელიც ცოდო-ბრალითაა მოფენილი. მილხინე, უფალო, ჩემო ჭეშმარიტო ნეტარებავ, ბედნიერებისა და აუმღვრევლობის სიხარულო, მტკიცედ შეჰკარი ჩემი გაფანტული და დაქუცმაცებული არსება, შენი ერთობისაგან გამდგარი და სიმრავლის ამაოებაში ჩაკარგული [1]. ოდესღაც, ჩემი სიჭაბუკის ჟამს, მე ვიწვოდი განცხრომის მწველი სურვილით, რომელსაც ჯოჯოხეთი უფრო შეჰფერის სახელად, და არ შეუდრკა ჩემი სული იმას, რომ უკეთური სიყვარულის ყლორტები ამოეყარა და ბილწი ვნებების შამბნარით დაბურულიყო; ჩაქრა, ჩაიშრიტა ჩემი მშვენება, და ვიქეც ხრწნილებად შენი ღვთაებრივი მზერის წინაშე, მე – თავმომწონე და მოსურნე იმისა, რომ ხალხის თვალშიც მოსაწონი ვყოფილიყავი.

2. რა მანიჭებდა ნეტარებას, გარდა იმისა, რომ მყვარებოდა და მეც ვყვარებოდით? მაგრამ სული, ხარბად რომ დაეძებდა მეორე სულს, ვერ ახერხებდა სულიერი სიყვარულის სხივოსან ზღურბლზე შეჩერებულიყო. ოხშივარი ასდიოდა ხორციელ გულისთქმათა ჭაობს და დუღდა, თუხთუხებდა სიჭაბუკე ჩემი; ბილწი ვნებები ყომრალი ღრუბლებივით შემოსწოლოდნენ გულს, რომელსაც ამ ჯანღში ერთმანეთისაგან ვეღარ გაერჩია სიყვარულის ციური შუქი და გულისთქმათა მწველი ალმური. ორივენი ერთმანეთს ერწყმოდნენ, ერთად მძვინვარებდნენ ჩემში და თავის ნებაზე ათამაშებდნენ ჯერ კიდევ უნდილსა და უმწიფარ ჭაბუკს, რათა ვნებების მორევში ჩაერთოთ და ბიწიერების უფსკრულში დაენთქათ იგი [2].

იმძლავრა ჩემზე შენმა რისხვამ, მე კი არ ვიცოდი ეს. სმენა დამიხშო ბორკილის ჟღრიალმა, რომელიც ჩემმავე მოკვდავობამ დამადო; ამით უნდა გამომესყიდა სიამაყე ჩემი სულისა. სულ უფრო და უფრო გშორდებოდი, შენ კი არ მიკრძალავდი ამას. ღობე-ყორეს ვედებოდი, ვშფოთავდი, ვწრიალებდი და ფუჭად ვფლანგავდი ვნების სახმილით მბორგავ ძალას. შენ კი დუმფი. ო, ჩემო ნაგვიანევო სიხარულო [3], შენ დუმდი, როცა სულ უფრო და უფრო გშორდებოდი და ცოდვით დაცემული, თუმცაღა ჩემივე სიმდაბლით მოქადული და, იმავდროულად, სასოწარმკვეთი მოუსვენრობით გამოფიტული უხვად ვისთვლიდი ჩემი უმწეობისა და წუხილის ნაყოფს.

Read more »

 ავტორი-  იოანე ზიზიულასი (პერგამოს მიტროპოლიტი)

რა არის ეკლესია?  დღეს, ესაა მთავარი შეკითხვა თეოლოგიაში. ამ თემატიკის ყველაზე მარგინალურ განზომილებად ამ დრომდე ეკლესიის ესქატოლოგირი ბუნება რჩება. მოდერნის ეპოქის შემდეგ განსაკუთრებით დასავლეთში, მაგრამ ასევე „ჩვენს აღმოსავლეთშიც“ ანუ მართლმადიდებლობის ფარგლებში, არსებობს ძლიერი ტენდენცია რომ ეკლესია გახდეს ისტორიის ინსტრუმენტი ან მისი გაგრძელება. ამ ტენდენციას „სეკულარიზაციას“ უწოდებენ. მაშ,  საჭიროა ეკლესიისთვის იმის შეხსენება, რომ იგი თავის ჭეშმარიტ არსს ვერ მიიღებს მის ისტორიულ სიმდიდრესა და დიდებაში, ვერც მის სიტყვებსა და მოქმედებებში, არამედ მხოლოდ მომავალში, სამყაროს ისეთ ხედვაში როგორიც ის იქნება ისტორიის დასასრულს, და არა ისეთში როგორც ის იყო ან არის. ეს არ ნიშნავს  ისტორიაზე უარის თქმას, წარსულზე ან იმ აწმყოზე რომელშიც ვცხოვრობთ. უმთავრესად ეს იმ კრიტერიუმს შეეხება, რომლითაც ეკლესია იკავებს პოზიციას წარსულისა და აწმყოს, ანუ ისტორიისა და მსოფლიოს წინაშე.

Read more »

ავტორი: თეიმურაზ ბუაძე

 ( სტატია ჟურნალიდან “გული გონიერი”) 

სიკეთესა და ბოროტებას შორის მართებული არჩევანის გაკეთების უნარი ჩვენი მორალური ცხოვრებისა და, აქედან გამომდინარე, ადამიანური ყოფის საფუძველია. ამ უნარს „სიბრძნეს“ უწოდებენ. ადამიანები ძველთაგანვე ესწრაფვოდნენ მის დაუფლებას. ეს სურვილი გახდა ფილოსოფიის დაბადების მიზეზი და მასვე უნდა ვუმადლოდეთ თავად ტერმინ „ფილოსოფიის“ გაჩენასაც (ეს უკანასკნელი ორი ბერძნული სიტყვისგან: „ფილო“ და „სოფიასგანაა“ შედგენილი. პირველი სიყვარულს ნიშნავს, მეორე – სიბრძნეს). ანტიკური ცნობის თანახმად, პითაგორას, რომელიც დასავლური ფილოსოფიური ტრადიციის მამად მიიჩნევა, ერთხელ უთქვამს, რომ მას სიბრძნის ფლობის პრეტენზია არ გააჩნდა, თუმცა ცხოვრების უმთავრეს მიზანს მისკენ სწრაფვასა და სიყვარულში ხედავდა. სწორედ ამ კონტექსტში გამოიყენა პითაგორამ პირველად სიტყვა „ფილოსოფია“ და გასაკვირიც არ უნდა იყოს, რომ მას შემდეგ ეს ღრმა ეტიმოლოგიის მქონე ტერმინი ცხოვრების ეგზისტენციალური საზრისის ინტელექტუალური ძიებისა და ფუნდამენტური რელიგიური, სოციალურ-პოლიტიკური და კულტურული ფასეულობების დაფუძნების ხანგრძლივი ტრადიციის აღმნიშვნელი გახდა.

Read more »

ავტორი- ნიკოლოზ ღონღაძე

წყარო: https://www.palamacentre.com

I-ნაწილი

 თავი I

• 1.1  ცოდვის არსი წარმართულ ფილოსოფიაში

მსჯელობანი ცოდვის შესახებ ქრისტიანულ მოძღვრებაში სიახლე არ არის, ამის შესახებ ქრისტეს შობამდეც ბევრი დაწერილა. სანამ უშუალოდ წმინდა პავლე მოციქულის სწავლებებს წარმოვადგენდეთ, ზოგადად შევეხებით ქრისტეს შობამდე მოღვაწე წარმართ მოაზროვნეთა შეხედულებებს ამ საკითხზე, რაც მნიშვნელოვანია იმდენად, რამდენადაც შევიტყობთ, თუ როგორ შეიძლება ეფიქრათ მოციქულის ეპისტოლეთა ადრესატებს,  ანტიკური კულტურის  მემკვიდრეთ – პირველ ყოვლისა, თავად წმინდა პავლეს მიერ წარმართულ ქვეყნებში დაარსებული ქრისტეს ეკლესიების მრევლს, ახლადმოქცეულთ წარმართობიდან ქრისტიანობისკენ. ვფიქრობთ, რომ წმინდა პავლეს ამის გათვალიწინება  აუცილებლად მოუწევდა.

Read more »

ავტორი: პროტოპრესვიტერი გიორგი ფლოროვსკი

დოგმატური სწავლება ჩვენი მეოხის,ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის შესახებ მის ორ სახელში: ,,ღვთისმშობელსა“ (Theotokos) და „მარადქალწულშია“ (Aiparthenos) ასახული. ორივე ტერმინმა მსოფლიოსაეკლესიო კრებებზე მოიპოვა აღიარება. ეს დოგმატიასევე საეკლესიო წმინდა გარდამოცემის განუყოფელინაწილია. მაცხოვრის ქალწულისაგან განკაცების შესახებ ახალი აღთქმა პირდაპირმიგვითითებს. მრწამსში იესო ქრისტეს შესახებ წერია: „ხორცნი შეისხნა სულისაგანწმიდისა და მარიამისაგან ქალწულისა და განკაცნა“. ეს მხოლოდ ისტორიული ფაქტისკონსტატაცია არ არის, ეს სარწმუნოების პირდაპირი აღსარებაა. სახელი „მარადქალწული“ V მსოფლიო კრებაზე (553 წ.) იქნა მიღებული და „ღვთისმშობელი“ – უფრო მეტია, ვიდრექების ან რაიმე დიდების აღმნიშვნელი სიტყვა. ეს არის ქრისტიანობის ერთ სიტყვაშიმოცემული დოგმატური შინაარსი. 431 წლამდე, ეფესოს კრებამდეც კი, ქრისტიანულსამყაროში სიტყვა „ღვთისმშობლის” აღსარება, ჭეშმარიტი ქრისტიანობის ნიშანი იყო.

გრიგოლ ღვთისმეტყველი ასე აფრთხილებს კლიდონიას: „ვინც მარიამსღვთისმშობლად არ აღიარებს, ის ღვთისათვის უცხოა“ (EEPIST. 101).ყოვლადწმინდამარიამის ამ სახელით ხშირად სარგებლობენ IV საუკუნის და სავარაუდოდ III საუკუნის მამებიც,მაგალითად, თუ დავუჯერებთ სოკრატე სქოლასტიკოსს, ასეთ მამათა შორის ორიგენეც იყო (Hist. Eccl. 7:32).ნესტორი და მისი მომხრეები კი ქრისტიანულ აზროვნებაში, უკვე ტრადიციადდამკვიდრებულ ამ ტერმინის უარყოფას ცდილობდნენ.

Read more »

ავტორი: არქიმანდრიტი კირილე ჰოვორუნი

თარგმნა იეროდიაკვანმა ლეონიდე ებრალიძემ

ითვლება, რომ ინდულგენციები – სპეციალური სიგელები ცოდვათაგან განტევების შესახებ – დასავლური ქრისტიანობის სახასიათო მოვლენაა. როგორც ცნობილია ინდულგენციებით ვაჭრობა იქცა კიდეც XVI საუკუნეში რეფორმაციის ერთერთ მიზეზად.

ის ფაქტი კი, რომ ინდულგენციები აღმოსავლეთშიც არსებობდნენ, გაცილებით ნაკლებად არის ცნობილი[1], უფრო მეტიც, რეფორმაციამ ვერ შეცვალა მათი პოპულარობა მართლმადიდებლობაში. მაგალითად, XVIII საუკუნის დასაწყისში იერუსალიმის პატრიარქი დოსითე ნოტარისი (1641-1707) წერდა ინდულგენციებზე, როგორც ყველასათვის ცნობილ უძველეს ტრადიციაზე: “აღამაღლა ძველი ტრადიცია, რომელიც ყველასათვის არის ცნობილი, რომ უწმიდესი პატრიარქნი აძლევდნენ ეკლესიის ერს სიგელს ცოდვათა განტევების შესახებ (συγχωροχάρτιον)[2]”.

Read more »

 აღსარებანი ნეტარი ავგუსტინე (წიგნი პირველი) დასაწყისი იხილეთ აქ

XI

17. ჯერ კიდევ ბავშვი ვიყავი და უკვე მესმოდა, რომ არსებობს საუკუნო სიცოცხლე, რომელიც აღგვეთქვა იმის წყალობით, რომ უფალმა ღმერთმა ჩვენმა დაიმცრო თავი და არ ითაკილა ჩვენს ქედმაღლობამდე დამდაბლებულიყო. მე მისი ჯვრის ნიშნით ვიყავი აღბეჭდილი და მისივე მარილით ნამარილევი ^[37] დედის საშოდან გამოსვლისთანავე, ხოლო დედაჩემის ყველაზე დიდი სასოება უფალი იყო. ხომ შენი თვალით გინახავს, ღმერთო, როგორ დამრია ერთ დღეს ხელი სრულიად უმწეო ბალღს მუცლის საშინელმა გვრემამ, რომელმაც ლამის სიკვდილის პირას მიმიყვანა; ხომ შენი თვალით გინახავს, ღმერთო ჩემო, რადგანაც იმთავითვე შენ იყავი ჩემი მფარველი, – რა გულმხურვალედ ვევედრებოდი ღვთისმოსავ დედაჩემსა და ყველა მორწმუნის საერთო დედას – ეკლესიას, სასწრაფოდ მოვენათლეთ შენი ქრისტეს, ჩემი ღმერთისა და უფლის სახელით. და ჩემი ხორციელი დედა, ვის უმანკო გულშიაც არაფერს შეეძლო ჩაექრო ჩემი საუკუნო ხსნის იმედი და შენდამი ურყევი რწმენა, მწუხარებისაგან შეშლილი სახით ცდილობდა რაც შეიძლება სწრაფად მოვენათლე, რათა შენს წმინდა საიდუმლოს ვზიარებოდი და ამრიგად ჩამომერეცხა ჩემი ცოდვები, – რომ მოულოდნელად მოვმჯობინდი და სააქაოსაკენ ვიბრუნე პირი. ამრიგად, ჩემი განწმენდა გადაიდო, თითქოს აუცილებელი იყო, რომ, რახან ცოცხალი დავრჩი, უფრო მეტად ამოვსვრილიყავი მწვირეში; როგორც ჩანს, ასე ინება თვითონ განგებამ, რადგანაც განწმენდის შემდეგ ჩადენილ დანაშაულთა მწვირე უფრო მძიმე შეცოდებად შემერაცხებოდა. ამრიგად, მე უკვე მწამდა, სწამდა დედაჩემსაც და მთელ სახლეულსაც, გარდა მამაჩემისა, თუმცა მან ვერ დამავიწყებინა ღვთისმოსაობის დედისეული გაკვეთილები და ვერც ქრისტეს რწმენაზე ამაღებინა ხელი, რომელიც ჯერ კიდევ უცხო იყო მისთვის. დედაჩემის ძალისხმევას უნდა ვუმადლოდე, უფალო, რომ მამად უმალ შენ მეგულვი, ვიდრე ჩემი ხორციელი მამა, და ეს შენი შეწევნით მოხდა, შენ მიეც ძალა ქმრის ძლევისა, ვისაც, თავისი ზნეობრივი უპირატესობის მიუხედავად, უსიტყვოდ ემორჩილებოდა, რადგანაც ამით ის გმორჩილებდა შენ, რომელმაც ქმრების მორჩილება უბრძანე ცოლებს ^[38].

Read more »

ავტორი: იეროდიაკონი ლეონიდე ებრალიძე

რომის წმ. პანტელეიმონის რუმინული მართლმადიდებლური სამრევლოს დიდი მარხვის საკვირაო-სამრევლო კატეხიზაციის სერიის შესავალი

თითქმის ბანალურად იქცა ფორმებში ჩაკეტილ ქრისტიანობაზე საუბარი, მაგრამ ფაქტი ფაქტად რჩება, რომ ქრისტიანები დაავადებულნი არიან რიტუალიზმით, ანუ ფორმათა გაარსებით. ერთის მხრივ მართალია, რომ თუ ფორმებს სრულიად გავაქრობთ, ხელიდან გამოგვეცლება, ადამიანური აღქმისათვის მიუწვდომელი გახდება არსიც, მაგრამ მეორეს მხრივ გვავიწყდება, რომ თუ თავად ფორმებს აღვიქვამთ არსად, მაინც ვკარგავთ მას. ფორმათა გაარსების პრობლემას ხშირად საღვთისმეტყველო წრეებში ფორმათა საკრალიზაციის სახელითაც მოიხსენებენ, მაგრამ ფორმათა საკრალიზაცია ლიტურგიის ნორმალური დინამიკაა, მაშინ, როდესაც რეფორმატიზმის ნამდვილი საფრთხე არა ფორმათა ცვალებადობაში, არამედ ფორმათა დესაკრალიზაციაში მდგომარეობს, რამდენადაც ნებისმიერი ფორმა, რომელიც არის საღმრთო მისტერიის სამსახურში და ცდილობს ადამიანისათვის ის რაც შეიძლება აღქმადი და შესაბამისად წვდომადი გახადოს, უნდა იყოს კიდეც Sacer (ἱερός) – საკრალური, წმინდა.

Read more »

მისი ყოვლადუწმინდესობის, მსოფლიო პატრიარქ ბართლომეოსის მიერ წარმოთქმული სიტყვა იერუსალიმის ტაძარში

მიმდინარე წლის 21 მარტს, ყოვლადუწმინდესი მსოფლიო პატრიარქი ბართლომეოსი, იერუსალიმის პატრიარქ უნეტარეს თეოფილე ΙΙΙ-ს მიწვევით გაემგზავრა იერუსალიმში, სადაც მონაწილეობა მიიღო მაცხოვრის საფლავზე აგებული სამლოცველოს რესტავრაციის დასრულებისადმი მიძღვნილ გახსნის ცერემონიაზე. ცერემონია გაიმართა 22 მარტს, აღდგომის ტაძარში და მას ესწრებოდნენ როგორც მართლმადიდებელი, ასევე რომის კათოლიკური და სომხური სამოციქულო ეკლესიის სასულიერო ლიდერები (იხილეთ ინფორმაცია).

Read more »