წმინდა პავლე მოციქულის სახელობის მართლმადიდებლური ღვთისმეტყველების ცენტრი

რელიგია და პოლიტიკა

23/04/2019

თეიმურაზ ბუაძე

( სტატია ჟურნალიდან “გული გონიერი”)

„გული გონიერის“ ამჟამინდელი ნომერი რელიგიის სხვადასხვა ასპექტს ეხება. ადამიანი თვით ყველაზე უფრო ღრმა, შინაგან რელიგიურ განცდებს, რელიგიური ფასეულობებისადმი მისწრაფებას, სულიერ თავისუფლებას, ზნეობრივ პრინციპებს და ა. შ. სხვა ადამიანებთან მიმართებით, და აქედან გამომდინარე, სოციალური ყოფის კონტექსტში ავლენს. შეუძლებელია ეს ასე არ იყოს, რადგან ადამიანი თავისი ბუნებით სოციალური არსებაა, ჩვენი პიროვნული თვითცნობიერება, განვითარება, მსოფლმხედველობრივი ორიენტირების ჩამოყალიბება სოციალურ გარემოში მიმდინარეობს, სოციალური ყოფა სძენს შინაარსს ფუნდამენტურ ცნებებს, რომლებიც ჩვენს რელიგიურ, ინტელექტუალურ და ზნეობრივ ცხოვრებას განსაზღვრავს.

საუბარი პედაგოგიკაზე

10/04/2019

By Orthodox Theology

ავტორი: პროტოპრესვიტერი ალექსანდრე მენი

სხვა ყველაფერთან ერთად ალექსანდრე მენს იცნობენ, როგორც ბრწყინვალე პედაგოგს. ბავშვთა სულიერ-რელიგიური აღზრდა და განათლება ყოველთვის იყო მისი საზრუნავი. წარმოდგენილ საუბარში მოცემულია მამა ალექსანდრეს განაზრებები აღზრდის შესახებ; იგი საუბრობს პედაგოგიური კადრების მომზადების დონეზე და იმის შესახებ, თუ რა არის მასწავლებელი ძველი და თანამედროვე გაგებით.

საუბარი 1990 წლის 17 ოქტომბერს რუსეთის ცენტრალური ტელევიზიით იქნა ნაჩვენები მისი ხსოვნისადმი მიძღვნილი გადაცემის სახით, ამიტომ პუბლიკაციაში ზეპირი მეტყველების ცალკეული თავისებურებები გამოსჭვივის. (მთარგმნელის წინასიტყვაობა)

„ქრისტეს მასწავლებლად უხმობენ, ამ სიტყვის განსაკუთრებული გაგებით. ის მოძღვარი, დამრიგებელი, მასწავლებელია. ეს სიტყვა სახარების დროინდელ მოვლენათა თანამედროვეების მიერ არ არის გამოგონილი. მოძღვარს, მასწავლებელს მრავალ ადამიანს ეძახდნენ, რომელთაც ადამიანთათვის უმაღლესი სულიერი ღირებულებები უნდა მოეტანათ და დაემკვიდრებინათ მათს ცხოვრებაში. ისინი ინფორმაციის გადამცემები არ იყვნენ. დღეს, სამწუხაროდ, მასწავლებელი ინფორმაციის გადამცემად იქცა მხოლოდ, რომლის შეცვლა ადვილად შეუძლია კომპიუტერს, რომელიც მოსწავლეს ამოწმებს და მთელ რიგ ცოდნას გადასცემს, უფრო სწორად, ატყობინებს.

ქალის დიაკვანად ხელთდასხმის უძველესი ფორმულა

02/04/2019

By მღვდელ-მონაზონი ლეონიდე ებრალიძე

მღვდელ-მონაზონი ლეონიდე ებრალიძე

“სამოციქულო განწესებანი” (Διαταγαί τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, Constitutiones Apostolorum) არის IV საუკუნის ქრისტიანული მწერლობის უმნიშვნელოვანესი ძეგლი, რომელსაც სურს მკითხველს გააცნოს მოციქულების მიერ იერუსალიმში გამართული კრების განწესებები და წარმოადგენს სხვადასხვა შედარებით ადრეული ძეგლების კომპილაციას (სირიული Didascalia Apostolorum – III ს.; დიდაქე – II ს.; იპოლიტესათვის მიწერილი Traditio Apostoloca III ს. და ა.შ.). ტექსტის რედაქტირება და კომპილაცია IV საუკუნის მეორე ნახევარში უნდა მომხდარიყო სირიაში (ზოგიერთი მოსაზრებით უშუალოდ ანტიოქიაში). წყარო რვა წიგნისაგან შედგება და წარმოადგენს სხვადასხვა კანონიკური და ლიტურგიული ხასიათის განწესებებს, რომელთა წარმოთქმასაც ტექსტის რედაქტორ-კომპილატორი მოციქულებს მიაწერს[1]: პირველი წიგნი ეთმობა ქრისტიანთა ქცევის ნორმებს, მეორე წიგნი – საეკლესიო იერარქიას, მესამე – ქვრივებს, მეოთხე – ობლებს, მეხუთე – მოწამეებს, მეექვსე – სქიზმებს, მეშვიდე – ქრისტიანულ მორალსა და ქრისტიანული ინიციაციის (ნათლობა) გარემოებებს, მერვე წიგნი კი შეიცავს ევქარისტიულ ლიტურგიას, ხელდასხმათა ლოცვებსა და 85 კანონს, რომელიც მოგვიანებით “მოციქულთა კანონების” სახელით ცალკე ძეგლად გამოეყოფა “სამოციქულო განწესებებს” და შევა მართლმადიდებელი ეკლესიის საერთო კანონიკურ კრებულში, რომელსაც “დიდი სჯულის კანონის” სახელით იცნობს ქართული საეკლესიო ტრადიცია[2].

მართლმადიდებლობის სოციალური კონცეფცია

31/01/2019

By Orthodox Theology

ავტორი: დეკანოზი ალექსანდრე მენი

„ცნობილია, რომ პროტესტანტიზმს, მაგალითად, თავისი სოციალური დოქტრინა აქვს და ამჟამად პროტესტანტმა კონსერვატორებმა იმის შესახებ დააყენეს საკითხი, რომ ქრისტიანი უნდა ჩაერთოს პოლიტიკაში. ისინი მიიჩნევენ, რომ სახელმწიფოსაგან ეკლესიის გამოყოფა ყალბი იდეაა და პოლიტიკაში ჩართვა აუცილებელია. მათ მხარს ამერიკელი მილიონერებიც უჭერენ. ჩემი აზრით, სწორია პოლიტიკური ცხოვრების სულიერი ღირებულებებით განსაზღვრა, მაგრამ ეს აბსტრაქტული იდეაა. კონკრეტულ ცხოვრებაში აღმოჩნდება, რომ ნებისმიერი პოლიტიკა, მემარჯვენე თუ მემარცხენე, ყალბია, სიყალბის ნიშნის მატარებელია. ტყუილუბრალოდ არ ამბობენ, რომ პოლიტიკა ბინძური საქმეა. პოლიტიკა საშინლად პრაგმატულია. მას არ აინტერესებს ადამიანი, მისი საზრუნავი მხოლოდ ინტერესებია. პოლიტიკა, როგორც წესი, ამორალურია: „გამარჯვებულებს არ სჯიან“ და შემდეგ „ისტორიკოსები ყველაფერს გამართლებას მოუძებნიან…“ ამერიკელი ქრისტიანები, რომლებიც ახლა თავგამოდებით მიისწრაფვიან პოლიტიკაში, აუცილებლად გაისვრებიან, რაც უკვე დაწყებულია, ამიტომ ცნობილი მქადაგებლები, ისეთი, როგორიც ბილი გრემია, წვალობენ. მათ სურთ, რომ გავლენა ჰქონდეთ საზოგადოებაზე ( რაც კანონზომიერი და მართებულია), მაგრამ, მეორე მხრივ, როდესაც მათ პოლიტიკური ინტრიგების ხორცსაკეპში ატარებენ, ისინი გრძნობენ, რომ, უბრალოდ, ეშმაკის კლანჭებში აღმოჩნდნენ.

შეიძლება თუ არა წმინდანები ცდებოდნენ? მაგალითი პალამიტური თეოლოგიიდან

19/01/2019

By დავით ხოსიტაშვილი

ავტორი – ივანა ნოუბლი

როგორია წმინდანთა გამოცდილების ავტორიტეტი? შესაძლებელია თუ არა ღმერთთან დაახლოებული ადამიანები ცდებოდნენ სამყაროს შეფასებისა და სხვა ადამიანების ცხოვრებათა აღქმისას? საერთოდ, რამდენად მიზანშეწონილია უცდომელობის ცნების შემოტანა წმინდანებზე საუბრის დროს? თანამედროვე მართლმადიდებლობაში ათონის მთის ბერი, შემდგომში თესალონიკის არქიეპისკოპოსად დადგინებული, წმინდა გრიგოლ პალამა იმ წმინდანთა რიგს განეკუთვნება, რომელთა მოსაზრებები ყველაზე ხშირად ციტირებადია. მაშ, მოდით აღნიშნულ საკითხზე მის შეხედულებას უფრო ახლოდან გავეცნოთ. Read more »

უხერხულია წინა საუკუნეებში ჩარჩენა: პასუხი ედიშერ ჭელიძეს

30/12/2018

By დავით ხოსიტაშვილი

დავით თინიკაშვილი

უხერხულია წინა საუკუნეებში ჩარჩენა: პასუხი ედიშერ ჭელიძეს

არ მეგონა პატივცემული მეცნიერი თუ ღია კარის მტვრევას დაიწყებდა და ასეთი აღტკინებით დაესხმებოდა თავს სამი წლის წინანდელ (2015 აგვისტო) ჩემს ფეისბუქ რეპლიკას ჰუმანიტარიაში სიტყვის scientific არამართებული გამოყენების შესახებ. თანამედროვე სამყაროში ეს საკითხი იმდენად ტრუიზმია, რომ სასაცილოა მის წინააღმდეგ ასეთი გააფთრებული ბრძოლა და საპირისპიროს მტკიცება. უფრო მეტი უხერხულობა კი პროფ. ედიშერ ჭელიძემ საკმაოდ ტლანქი მოძრაობით შექმნა: საკუთარი პოზიციის გამყარებას უსაშველოდ მოძველებული, მე-18-19 საუკუნეებში შექმნილი ტექსტების საფუძველზე ეცადა. Read more »

დრო და მარადისობა

25/12/2018

By Orthodox Theology

ავტორი: თეიმურაზ ბუაძე (სტატია ჟურნალ “გული გონიერიდან”)

ადამიანი შექმნილია, რათა მარადისობისკენ ისწრაფოდეს და ცხოვრობს დროში; პირველთან შეხება მას უიშვიათეს, ღვთივკურთხეულ მომენტებში ეძლევა, მეორე კი მისი ყოველდღიური გამოცდილების ნაწილია, მაგრამ მარადისობაც და დროც მისთვის საიდუმლოდ რჩება. აქ შეუძლებელია არ გაგახსენდეს ნეტარი ავგუსტინეს კარგად ცნობილი, პარადოქსული ფრაზა: დრო მხოლოდ მანამ მგონია ჩემთვის კარგად ცნობილი, ვიდრე მის ახსნას მომთხოვენო. დიდი მღვდელმთავარი, პლატონისა და ქრისტიანი ღვთისმეტყველი მამების დარად, იმასაც ამბობს, რომ დრო მარადისობის ხატია, რაღაც აზრით მის „ანარეკლს“ წარმოადგენს და, აქედან გამომდინარე, მისგან დამოუკიდებელი თავისთავადი არსებობა არ გააჩნია. ეს ჭეშმარიტება, რომლის გაგება მხოლოდ ღრმა მისტიკური ინტუიციითაა შესაძლებელი, ცხადად ეწინააღმდეგება ჩვენს ყოველდღიურ ინტუიციას. ამიტომაც გვეჩვენება დიდი იპონიელი მღვდელმთავრის ფრაზა ასეთი პარადოქსული.