წმინდა პავლე მოციქულის სახელობის მართლმადიდებლური ღვთისმეტყველების ცენტრი

“ფანტაზიები” ანტონი დიდის ცხოვრებაში

19/03/2018

ანტონის ცხოვრების ცკლიდან, ჯოვანი ბატისტა დელლა მარკა (XVI ს).

ანტონის ცხოვრების ციკლიდან, ჯოვანი ბატისტა დელლა მარკა (XVI ს).

ავტორი: იეროდიაკვანი ლეონიდე ებრალიძე

ქრისტიანული დემონოლოგიის შესწავლის უმნიშვნელოვანეს წყაროს ჰაგიოგრაფიული ნაწარმოებები წარმოადგენენ, პირველ რიგში ცხოვრებათა, შემდეგ კი წამებათა ჟანრისა. როდესაც ჰაგიოგრაფიაზე, როგორც დემონოლოგიის შესწავლის წყაროზე ვსაუბრობთ, პირველი ნაწარმოები, რომელიც გათვითცნობიერებულ მკითხველს ახსენდება არის “ანტონი დიდის ცხოვრება”, ადრექრისტიანული ეგვიპტური დემონოლოგიის ნამდვილი ენციკლოპედია, ევაგრე პონტოელისა და იოანე კასიანეს ასკეტურ ნაშრომებთან ერთად. “ცხოვრება” ათანასე ალექსანდრიელმა 357 წელს, მონოზვნობის პატრიარქის გარდაცვალებიდან ერთი წლის თავზე დაწერა. ნაწარმოები წარმოადგენს ქრისტიანული ჰაგიოგრაფიის მოდელს და ცხოვრებათა ჟანრში ერთ-ერთი პირველია. ძირითადი კორპუსი შედგება ავტორისაგან პროტაგონისტის ბიოგრაფიის თხრობით, შუაში კი ჩართულია ანტონისეული ვრცელი სიტყვა მონოზონთადმი (VA 16-43) [1]. ანტონის ცხოვრების ქართული ვერსია XI საუკუნის დასაწყისშია თარგმნილი ექვთიმე ათონელის მიერ[2].

ქრისტიანობა და ანტისემიტიზმი

12/03/2018

By Orthodox Theology

(ებრაელობის რელიგიური ბედი)

ავტორი: ნიკოლაი ბერდიაევი.

მგზნებარე კათოლიკე ლეონ ბლუა წერდა: „დავუშვათ, ირგვლივ ადამიანებს გამუდმებით დიდი ზიზღით ელაპარაკათ თქვენს დედ-მამაზე, მათ მიმართ მხოლოდ დამამცირებელი სალანძღავი სიტყვები და სარკაზმები ეხმარათ, როგორ იგრძნობდით თავს? არადა, სწორედ ასე ექცევიან უფალ იესო ქრისტეს. ივიწყებენ ან არ სურთ ცნონ, რომ ჩვენი განკაცებული ღმერთი ებრაელია, ბუნებით უპირატესად ებრაელია, რომ დედამისი ებრაელია, ყვავილი ებრაული რასისა, რომ მოციქულები ებრაელები იყვნენ. ისევე როგორც ყველა წინასწარმეტყველი და, ბოლოს ჩვენი ლიტურგია ხომ ებრაული წიგნების მიხედვით არის შედგენილი. როგორღა შეიძლება გამოიხატოს ის საშინელი შეურაცხყოფა და მკრეხელობა, რასაც ებრაელი რასის დამცირება ჰქვია“?

გზა რელიგიისკენ

06/03/2018

By დავით ხოსიტაშვილი

ავტორი: მღვდელი პავლე ფლორენსკი

„…ახლა მოგითხრობთ ჩემი სულიერი ცხოვრების ერთ-ერთ უმნიშვლენოვანეს გარდატეხაზე. ეს დრო დღესაც განსაკუთრებული სიცხადით წარმომიდგება, თითქოს იმ შინაგანი მოვლენების ანაბეჭდი გამოიწვა და სამუდამოდ უცვლელი დარჩა. სიამოვნება უკვალოდ ქრება მეხსიერებიდან, სიხარული გვახსოვს როგორც მკრთალი, უსისხლო ჩრდილი, მხოლოდ ღრმა ტანჯვა აყალიბებს ნამდვილად ჩვენს პიროვნებას და ტოვებს მნიშვნელოვან ცვლილებებს, რომლებიც შემდგომში მუდამ აღიქმება როგორც უცვლელი „ახლა“. ასეთი, უპირატესად, შინაგანი ტანჯვაა…

ორი ტიპის სეკულარიზმი

26/02/2018

By Orthodox Theology

ავტორი: თეიმურაზ ბუაძე

ორი ტიპის სეკულარიზმი

სიტყვა „სეკულარიზმს“, ძალიან იშვიათი გამონაკლისის გარდა, დასავლეთ ევროპულ ე. წ. განმანათლებლობის ეპოქას უკავშირებენ, ამიტომ რელიგიურად განწყობილი ადამიანების დიდი უმრავლესობა მას ნეგატიურ კონტექსტში მოიხსენიებს, ფიქრობენ რა, რომ სეკულარიზმის ყველა მომხრის (ისევე როგორც ფრანგული განმანათლებლების) სურვილია ჩვენი სოციალური ცხოვრება განთავისუფლდეს რელიგიის ყველანაირი, თვით მორალური, გავლენისგან და რწმენამ მთლიანად დაკარგოს მნიშვნელობა და ავტორიტეტი სეკულარიზირებულ საზოგადოებაში მსოფლმხედველობრივი, მორალური და კულტურული თვალსაზრისით.

მეცნიერება და შუა საუკუნეების დასავლეთის ქრისტიანული ეკლესია

22/02/2018

By Orthodox Theology

ავტორი: თეიმურაზ ბუაძე
(სტატია ჟურნალ “გული გონიერიდან”)

რელიგია და მეცნიერება ჩვენი საზოგადოებრივი ყოფის, კულტურისა და ცივილიზაციის განმსაზღვრელი ყველაზე მნიშვნელოვანი ფაქტორებია. სხვადასხვა ეპოქაში, ცივილიზაციასა და კულტურაში ერთმანეთისგან განსხვავებული, მრავალფეროვანი შეხედულებები ჰქონდათ ღმერთზე, ადგილზე, სადაც რელიგიურსა და სეკულარულს შორის არსებულმა ზღვარმა უნდა გაიაროს, მეცნიერული ცოდნის შესაძენად ვარგის მეთოდებზე და, ზემოთქმულიდან გამომდინარე, რელიგიასა და მეცნიერებას შორის არსებულ თუ შესაძლებელ, სასურველ თუ დაუშვებელ ურთიერთზემოქმედების ფორმებზე. ამ მრავალფეროვნების მიუხედავად მიგვაჩნია, რომ რელიგიისა და მეცნიერების ურთიერთმიმართების საკითხის არსებითი განხილვისთვის საკმარისი იქნება თუ სიტყვა „რელიგიაში“ ქრისტიანობას ვიგულისხმებთ, „მეცნიერებაში“ კი – საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს. რადგან, მეცნიერება – ამ სიტყვის თანამედროვე, მოდერნული გაგებით, XVI-XVII საუკუნეების ქრისტიანულ ევროპაში ჩამოყალიბდა და, რელიგიასა და მეცნიერებას შორის ვითომდა „კონფლიქტური ურთიერთმიმართების“ თეზისის მხარდამჭერები, როგორც წესი, სიტყვა „მეცნიერებაში“ უფრო საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს გულისხმობენ, ვიდრე ჰუმანიტარულს.
Read more »

მსოფლიო პატრიარქი ბართლომე – ქადაგება, წარმოთქმული სამი მღვდელმთავრის, ბასილი დიდის, გრიგოლ ღვთისმეტყველის და იოანე ოქროპირის დღესასწაულზე

12/02/2018

By მღვდელ-მონაზონი ლეონიდე ებრალიძე

თარგმნა იეროდიაკვანმა ლეონიდე ებრალიძემ

ეკლესიამ დასაწყისიდანვე, მოციქულთა დროიდან, მიიღო ბერძნული ლიტერატურიდანა და ფილოსოფიიდან მომავალი კეთილი გავლენა და შეცდომა არის ამ ეპოქის ყველა ქრისტიანი პროტაგონისტის უწიგნურად მიჩნევა.

მაგალითად, მოციქული და მახარებელი იოანე ღვთისმეტყველი გახლდათ პითაგორიზმის შესანიშნავი მცოდნე და განსწავლული ბერძნულ ფილოსოფიაში ელინისტი ფილოსოფოსის, ფილონის მეშვეობით. მისი ლოგოსის თეოლოგია, სახარების პროლოგში ეხმიანება პლატონისა და ფილონის ფილოსოფიას.

მოციქული პავლე გახლდათ საუკეთესო ბერძნული კულტურის მატარებელი. მოციქულნი პეტრე და ანდრია იყვნენ ბერძნული ენის შესანიშნავი მცოდნენი, რასაც პეტრეს ორი კათილიკე ეპისტოლე გვიდასტურებს.

იგივე შეგვიძლია ვთქვათ მახარებელ ლუკაზე, რომელიც ექიმიც კი იყო. პირველი ქრისტიანული ტექსტები, რომლებიც შეიცავენ ჩვენი რწმენის საძირკვლის, იესო ქრისტეს საქმეებსა და სიტყვებს, ფორმათა თვალსაზრისით ენათესავებიან ქსენოფონტესეულ “მოგონებები სოკრატეზე”, და ბერძნული ფილოსოფიის სხვადასხვა ნამუშევრებს. იმისთვის, რომ მივხვდეთ ამ ყველაფერს, საჭიროა ახალი აღთქმის შესწავლა.

სადიაკვნე ორარი და ე.წ. შემოსვის ლოცვასთან დაკავშირებული ერთი გაუგებრობა

31/01/2018

By მღვდელ-მონაზონი ლეონიდე ებრალიძე

ავტორი: იეროდიაკვანი ლეონიდე ებრალიძე

სადიაკვნე ორარი და ე.წ. შემოსვის ლოცვასთან დაკავშირებული ერთი გაუგებრობა

როგორც მკვლევართა უმრავლესობა თანხმდება, დაახლოებით პირველი ოთხი საუკუნის განმავლობაში ლიტურგიული სამოსი არ გამოირჩეოდა სამოქალაქო სამოსისაგან. შეგვიძლია მხოლოდ ვივარაუდოთ, რომ ლიტურგიისთვის ერთხელ გამოყენებული სამოქალაქო სამოსი შემდეგ ისევ მისთვის გამოიყენებოდა და ყოველდღიურ საქმიანობაში აღარ იხმარებოდა [1]. ეს კი იმას ნიშნავდა, რომ სალიტურგიო შესამოსელი სამოქალაქო მოდის ცვლილებებს არ მისდევდა და კონსერვატიული რჩებოდა; რაც უფრო იზრდებოდა მათ შორის სხვაობა, მით უფრო მეტ საკრალურობას იძენდა კლიროსისათვის ეკლესიაში გამოყენებული შესამოსლები და ყალიბდებოდა ექსკლუზიურად კლერიკალურ, სალიტურგიო ინსიგნიებად.